زخم معده ؛ علائم و درمان گیاهی زخم معده شدید
چند تمرین ساده برای تقویت مغز
چند تمرین ساده برای تقویت مغز خواص تقویت مغز,فوايد تقویت مغز,تقویت مغز درماني,خاصيت تقویت مغز,خواص تقویت مغز درماني,خواص تقویت مغز براي پوست,خواص تقویت مغز براي مو,خواص تقویت مغز براي جواني,خواص تقویت مغز …
تقویت میل جنسی با گیاهان دارویی
تقویت میل جنسی با گیاهان دارویی خواص گیاهان دارویی,فواید گیاهان دارویی,گیاهان دارویی درمانی,خاصیت گیاهان دارویی,خواص گیاهان دارویی درمانی,خواص گیاهان دارویی برای پوست,خواص گیاهان دارویی برای مو,خواص گیاهان دارویی برای جوانی,خواص گیاهان دارویی …
پیوند بای پس و انسداد شاخه های بیماری شریان کرونری راست و چپ قلب چیست
شریان کرونری شریان کرونری ,شریان کرونری راست,شریان کرونری چپ,شریان های کرونری,شریان کرونری راست و چپ,شریان کرونر راست,شاخه های شریان کرونری راست,انسداد شریان کرونر راست توضیحاتی در مورد شریان کرونری شریان کرونری شاید …
زخم معده
در این مطلب از سایت جسارت می خواهیم به زخم معده و علل و علائم و درمان آن بپردازیم.امیدواریم این مطلب مورد توجه شما سروران گرامی قرار گیرد
توضیحاتی در مورد زخم معده
زخم معده عبارت است از یک زخمِ باز که در سطح داخلی معده و قسمت فوقانی رودهی کوچک ایجاد میشود. سوزش معده، یکی از شایعترین علائم زخم معده است.رایجترین علت زخم معده عفونتی است که از طریق باکتری هلیکوباکتر پیلوری (H.pylori) ایجاد میشود. علت دیگر آن مصرف طولانیمدت آسپرین و مُسکنهای دیگری نظیر ایبوپروفن (Advil ،Motrin و غیره) و ناپروکسن سدیم (Aleve ،Anaprox و غیره) است. استرس و خوردن غذاهای تند به زخم معده منجر نمیشوند ولی میتوانند علائم بیماری را تشدید کنند.
علل
لایل و عوامل ایجاد زخم های گوارشی از جمله زخم معده بسیار گسترده و متنوع می باشد که از مهمترین این عوامل می توان به مصرف داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی مثل آسپرین، پروفن و…، استرس و اضطراب، رژیم غذایی نامناسب و وعده های غذایی نامنظم اشاره کرد. به نقل از پزشکان بدون مرز ،زخم معده به جراحات دردناکی گفته می شود که در جداره داخلی معده و یا قسمت آغازین روده کوچک که اثنی عشر نامیده می شود وجود دارد. هرگاه تعادل بین اسید معده و سد دفاعی مخاط معده بر هم می خورد، زخم معده ایجاد می شود. یا به عبارت دیگر ترشح بیش از حد اسید معده به هر دلیلی می تواند منجر به ایجاد زخم گوارشی شود. تقریباً ده درصد افراد جامعه در طول عمر خود حداقل یک بار مبتلا به زخم معده یا اثنی عشر می شوند.زخم های گوارشی در هر سنی می توانند بروز کنند.
علائم
شکمدرد همراه با سوزش؛ احساس سیری، التهاب یا انقباض؛ ناتوانی در هضم غذاهای چرب؛ سوزش معده؛ حالت تهوع. همانطور که قبلا گفتیم رایجترین علامت زخم معده سوزش معده است. اسید معده درد را بدتر میکند، همینطور معدهی خالی. با خوردن غذاهایی که اسید معده را کاهش میدهند یا با مصرف داروهای کاهشدهندهی اسید معده، میتوان درد ناشی از زخم معده را برطرف کرد، اما باید به یاد داشت که درد دوباره باز میگردد. این درد بین وعدههای غذایی و شبها شدت میگیرد.
درمان
درمان زخم معده بسته به علت آن متفاوت است. معمولا در طی درمان، اگر باکتری H.pylori وجود داشته باشد، باید آن را از بین برد و در صورت امکان مصرف آسپرین و مُسکنهای مشابه آن را کاهش داد یا قطع کرد و با داروهای دیگر علائم زخم معده را بهبود بخشید. داروهایی که برای زخم معده تجویز و مصرف میشوند عبارتاند از:۱. داروهای آنتیبیوتیک برای کشتن باکتری H.pylori – ۲. داروهایی که مانع تولید اسید و تسریع درمان زخم معده میشوند – ۳. داروهایی برای کاهش تولید اسید -۴. داروهایی که اسید معده را خنثی میکنند – ۵. داروهایی که از لایهی داخلی معده و رودهی کوچک محافظت میکنند
تشخیص
پزشک برای اینکه زخم معده را در شما تشخیص دهد، ابتدا سابقهی پزشکیتان را بررسی و شما را معاینه میکند. در فرایند تشخیص زخم معده، ممکن است آزمایشهای زیر را انجام دهید:
۱. آزمایش باکتری H.pylori
۲. آندوسکوپی
۳. عکسبرداری با اشعهی ایکس از قسمت فوقانی معده و روده
عوارض
چنانچه زخم معده درمان نشود، موارد زیر اتفاق خواهد افتاد: خونریزی داخلی: اگر خونریزی خفیف باشد میتواند موجب ابتلا به کم خونی شود. چنانچه خونریزی شدید باشد لازم است بیمار بستری شود یا به او خون تزریق شود. خونریزی شدید معده میتواند منجر به استفراغ خونی یا سیاه، یا مدفوع خونی یا سیاه شود. عفونت: زخم معده میتواند حفرهای در دیوارهی معده یا رودهی کوچک ایجاد کند و خطر ابتلا به عفونت حاد در حفرهی شکمی (peritonitis) را بالا ببرد. انسداد مسیر بلع غذا: زخم معده میتواند منجر به ورم، التهاب یا زخم در مسیر ورود غذا به دستگاه گوارش و انسداد آن شود. انسداد مسیر بلع ممکن است باعث شود زود احساس سیری کنید، بالا بیاورید و وزنتان کاهش یابد.
نکاتی در مورد زخم معده
سپستان میوهای ملین و خنک و پاک کنندهی معده و کبد است. سیاه دانه دارای خواص بسیار زیادی از جمله در درمان سرطان ها، درمان زخم معده، نابودی سموم در کبد و نیز تنظیم سیستم گوارش بدن دارد. شکرتیغال برای معده و دردهای احشایی موثر است. طباشیر شادی بخش و مقوی دل و معده و کبد گرم و مسکن التهاب و عطش و قاطع قی و استفراغ صفراوی و اسهال خونی و گرم و حل کننده و خشک کننده رطوبت های سرد سست کننده معده می باشد. گیاه کاکوتی مقوى معده، ضد عفونى کننده مجارى تنفسى می باشد و خواص نعنا را دارا می باشد. دکتر علی زرگری در خصوص فواید این گیاه می گوید: «وارنگ بو» یا «بادرنجبویه» در طب عوام برای مصارفی از قبیل برطرف کردن دل پیچه ناشی از نفخ و تقویت معده به کار می رود و بهتر است بدانید که از مصارف اصلی و ویژگی های خاص آن، آرام کردن اعصاب و تقویت قلب می باشد. از دم اسب بعنوان مدّر استفاده می شود.خاکستر گیاه برای برطرف کردن اسیدی معده و سوء هاضمه استفاده می شود.( کمی بعد از غذا میل کنید) عصاره برگ و ریشه کنگر برای جلوگیری از رسوب چربی در جدار رگها مفید و نافع بوده و در درمان یرقان، سوءهاضمه، احساس ناراحتی در معده، نفخ، بیاشتهایی، تهوع، اسهال خفیف یا یبوست، نارسایی کبد، دفع مزمن آلبومین و کمخونی بعد از جراحی موثر و مفید بوده و از کبد در برابر سموم شیمیایی محافظت می نماید. زخم باز در دیواره معده و ابتدای روده باریک که زخم پتپیک نام دارد و می تواند موجب ایجاد خون در مدفوع شود و بیشتر این زخم ها در اثر یک عفونت باکتریایی به نام هلیکوباکترپیلوری رخ می دهند.توجه داشته باشید که مصرف زیاد داروهای ضد التهابی مثل آسپیرین و بروفن و ناپروکسن هم زخم معده را حاصل می شود. زخم معده می تواند از عوارض کم کاری تیروئید باشد. در برخی مواقع غلظت خون میتواند موجب بروز سکته مغزی یا سکته قلبی، بیماریهای ریوی، درد استخوان، زخم معده، سنگ کلیه و انسداد خون در افراد شود.
زخم معده چیست
زخم معده زمانی ایجاد میشود که اسید موجود در دستگاه گوارش، لایهی درونی معده یا رودهی کوچک را از بین ببرد. اسید میتواند زخم باز دردناکی ایجاد کند که منجر به خونریزی میشود. دستگاه گوارش شما پوشیده از لایهای مخاطی است که در حالت عادی از آن در برابر اسید محافظت میکند. اما اگر اسید معده افزایش یابد یا مخاط کاهش یابند، ممکن است به زخم معده دچار شوید.
زخم معده و اثنی عشر
زخم معده و اثنیعشر چگونه ایجاد میشود؟ هرگاه تعادل بین اسید معده و سد دفاعی مخاط معده برهم میخورد، زخم معده ایجاد میشود.یکی از مهمترین نشانههای زخم اثنیعشر، درد هنگام گرسنگی است. ناگفته نماند که ۲۰ درصد زخمهای معده و اثنیعشر هیچ نشانهای ندارد، اما بیمار را به طور ناگهانی با اسهال خونی و استفراغ شدید مواجه میکند. از طریق آندوسکوپی مشخص میشود که چنین بیماری، مبتلا به زخم معده یا اثنیعشر شده است. نباید فراموش کرد که در زخم اثنیعشر، درد هنگام گرسنگی ایجاد میشود در حالی که در زخم معده، درد بعد از خوردن غذا پیش میآید. اگر زخم معده و اثنیعشر بهبود نیابد، دهانه عبور مواد غذایی از معده به روده دچار تنگی شده و بیمار سه ساعت پس از خوردن غذا استفراغ میکند. اقدامات درمانی که بیماران باید انجام دهند، چیست؟ بیماران در نخستین گام باید رژیم غذایی خود را اصلاح و غذای خود را در سه وعده و به طور منظم مصرف کنند و از مصرف دخانیات ، مشروبات الکلی و داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی، بدون دستور پزشک خودداری نمایند. همچنین از مصرف ترکیبات کافئیندار و هر غذایی که به نظر میرسد علائم را بدتر میکند، خودداری کنند؛ داشتن رژیم غذایی در چنین بیمارانی تحت نظر پزشک متخصص ضروری است
زخم معده و روزه
روزه داری تنها در مرحله ای مجاز نیست که بیمار دچار زخم معده در مرحله حاد باشد ولی باید دانست گرسنگی و ناشتا بودن برای فرد ضرر ندارد و در بیمارانی که زخم معده آنان حاد است ، پزشکان توصیه می کنند که فرد روزه نگیرد .در زخم معده حاد حدود دو هفته زمان لازم است که زخم ها ترمیم پیدا کنند و دراین مدت زمان روزه داری باعث تشدید علایم زخم معده خواهد شد . روزه داری برای آن دسته از افرادی که ناراحتی های دستگاه گوارش دارند فرق می کند به طوری که برای برخی از افراد روزه گرفتن ضرر ندارد و توصیه می شود که روزه بگیرند اما گروهی دیگر از افراد توصیه نمی شود که روزه داری کنند . بیمارانی که دچار بیماری ریفلاکس هستند در ابتدا می توانند چند روز روزه داری کنند اگر مشکلی خاصی برایشان به وجود نیامد، می توانند در طول ماه به روزه داری ادامه دهند. اما آن دسته از افرادی که با روزه داری علایم ریفلاکس مانند تهوع ، سوزش سر دل ، ترش کردن و برگشت غذا به مری در آنان افزایش می یابد نمی توانند روزه داری کنند . به گفته وی افرادی که ریفلاکس معده دارند سعی کنند آهسته و به صورت تدریجی غذا میل کنند و حجم مصرفی غذا را کاهش دهند و سعی کننده وعده های غذایی خود را افزایش دهند .
زخم معده در بارداری
زخم معده در کودکان
عوارض زخم معده در کودکان: خونریزی: در اثر ساییدگی پوشش معده یا دیواره اثنی عشر، رگهای خونی نیز ممکن است آسیب ببینند و باعث خونریزی شوند. ایجاد سوراخ: گاهی اوقات یک سوراخ در دیوارهی معده یا اثنی عشر ایجاد شده و باکتری ها و بخشی از غذاهای هضم شده میتوانند از طریق این بازشدگی وارد حفره استریل شکم (صفاق) شوند و باعث پریتونیت که التهاب حفره و دیوارهی شکمی است، گردند. تنگ شدگی و انسداد: زخمهای واقع شده در انتهای معده (جایی که اثنی عشر متصل شده است) ممکن است موجب تورم و ایجاد اسکار شوند، که میتوانند بازشدگی روده را تنگ کرده یا ببندند. این انسداد میتواند از خروج غذا از شکم و ورود به روده کوچک جلوگیری کرده و منجر به بالا آوردن محتویات معده شود.
درمان با عسل
افرادی که به دنبال درمانهای خانگی بودهاند تصدیق کردهاند خوردن یک قاشق عسل خام به همراه یک چهارم قاشق پودر دارچین به صورت روزانه میتواند به درمان بیماریهای معده کمک کرده و زخم معده را ریشهکن کند.
درمان گیاهی
عسل: عسل را بدون نان و بصورت خالی آهسته آهسته لیس زده و قاشق را تمیز کنید . این دستور را یک ماه پی در پی انجام دهید . موز: خواص ضد باکتریایی در موز باعث متوقف شدن رشد باکتریها می شود. اسیدیته شیره معده در نتیجه کاهش التهاب و تقویت معده کاهش میابد. برای درمان حداقل باید هر روز سه عدد موز بخورید. حتی می توانید اسموتی موز درست کنید و بخورید. بابونه: یکی از مهمترین خواص بابونه درمان زخم و ورم معده است و افراد مبتلا به این مشکلات میتوانند با استفاده از بابونه سلامتی خود را بازیابند. یک لیوان چای غلیظ بابونه، حاوی چهار قاشق چایخوری بابونه در یک لیوان آب جوش، را صبح ناشتا بنوشید و سپس در رختخواب به پشت دراز بکشید و بعد از چهار دقیقه بخوابید و بعد از 15 دقیقه میتوانید صبحانه خود را میل کنید؛ این عمل را به مدت دو هفته ادامه دهید تا زخم و ورم معده به کلی شفا یابد. نارگیل: نارگیل دارای خاصیت ضد باکتری است. شیر نارگیل و آب نارگیل برای درمان زخم فوق العاده عالی هستند. نوشیدن شیر نارگیل تازه و آب نارگیل در روز به مدت یک هفته برای آرام کردن زخم بسیار مفید است. شنبلیله: گیاه شنبلیله دارای اثر خنککنندگی بدن است. با استفاده از دانه شنبلیله و آب یک چای گیاهی آماده کنید. کافی است دانه (بذر) شنبلیله را در آب خیس کنید. در نتیجه خیس کردن بذر شنبلیله در آب، یک مایع لعابدار حاصل میشود. نوشیدن این مایع، در تشکیل غشای محافظ روی دیواره معده و روده مؤثر است، که این امر نیز باعث کاهش شدت زخم خواهد شد.
درمان قطعی
هر لقمه غذا را دو برابر دندان ها بجوید و در ذهن خود بشمارید
دو لقمه قبل از سیر شدن، دست از غذا خوردن بردارید و به غذا ناخنک نزنید
روزانه حداقل 6 لیوان آب خنک میل کنید ( نیم ساعت قبل و 2.5 ساعت بعد از غذا)
از میل کردن چند نوع غذا در یک وعده خودداری کنید
همراه غذایی که میل می کنید از سبزی نعناع، یا بلافاصله بعد از غذا نصف استکان عرق نعناع میل کنید.
سعی کنید که از فرآورده های حیوانی کمتر استفاده کنید تا محیط معده اسیدی نشود
بلافاصله بعد از اتمام غذا یک قاشق چای خوری گلپر ساییده میل کنید
حفط آرامش و عصبی نشدن و حرض نخوردن، موجب می شود که این بیماری به سرعت بهبود یابد
برنامه ریزی برای زندگی و داشتن نظم و انضباط در زندگی عامل مهمی است برای پیشگیری از بسیاری از بیماری ها
خرما برای زخم معده
خرما، بهدلیل خاصیت تنظیمکننده ای دستگاه گوارش، از قرنها پیش برای درمان زخم معده مورد استفاده قرار می گرفته است، مطالعه ای در سال ۲۰۰۵ نشان میدهد که خرما، موجب کاهش التهاب حاصل از زخم معده می شود همچنین مصرف این ماده غذایی در درمان زخم معده موثرتر از مصرف دارو است.
برای زخم معده چی بخوریم
فیبر یک گزینه عالی برای معده است. میوه و سبزیجات تازه منابع غنی از فیبر و ویتامین ها و مواد معدنی و آنتی اکسیدان ها هستند که علاوه بر حفظ سلامتی معده، در کاهش زخم معده و همچنین به طور بالقوه برای حفظ سلامتی بدن بسیار کارآمد می باشند. میوه هایی که دارای فلاونوئیدها و ترکیبات دیگر مانند coumarin، آلکالوئیدها، ترپنوئیدها، تانن و اسیدهای فنولیک هستند علاوه بر مواد مغذی که دارا هستند خواص درمانی نیز دارند. به عنوان مثال موادی به نام پلی فنول که در توت فرنگی موجود است به عنوان التیام دهنده زخم معده در مطالعات روی حیوانات شناخته شده است. غذاهایی که غنی از فلانوئید و آنتی اکسیدان و سایر مواد شیمیایی هستند عبارتند از: توت فرنگی , پیاز , سیر , زغال اخته , چای سبز , سیب و کرفس
قرص زخم معده
قرص پنتوپرازول خوراکی:40 mg خوراکی یکبار در روز بمدت 4 هفته که در صورت نیاز دوره درمان به 8 هفته افزایش می یابد.
سایمیتیدین:قرص های ۲۰۰ میلی گرمی،شربت ۲۰۰۰میلی گرمی،آمپول ۲۰۰میلی گرمی. مقدار مصرف:دو قرص دوبار در روز.
رانیتیدین:قرص های ۱۵۰ میلی گرمی،آمپول ۲۵ میلی گرمی. مقدار مصرف:دو قرص به هنگام خواب.
فاموتیدین:قرص های ۰ ۲میلی گرمی و ۴۰ میلی گرمی. مقدار مصرف:۴۰ میلی گرم هر شب به مدت ۱ یا ۲ ماه.
درمان زخم معده عصبی
هیدراتهکردن بدن: اسکات کوهن (Scott Cohen)، عضو آکادمی اطفال آمریکا و پزشک معالج در مرکز پزشکی سدارز سینای (Cedars Sinai) و پزشک متخصص اطفال میگوید: اگر استرس یا هیجان بیش از حد، موجب شده است تا شما یا فرزندتان استفراغ کنید، باید بدن خود را هیدراته کنید (آب و مواد معدنی لازم را به بدن خود برسانید)، ولی پیش از آنکه چیزی را بخورید، حتما ۳۰ تا ۶۰ دقیقه پس از استفراغ صبر کنید. سپس میتوانید مایعات را بهآرامی و جُرعهجُرعه، بنوشید. تا ۶ ساعت پس از آخرین باری که استفراغ کردهاید، از خوردن غذاهای جامد اجتناب کنید. غذاها و نوشیدنیها: بسیاری عقیده دارند که چاینعناع یا چایزنجبیل، معده درد عصبی را آرام میکند یا حالت تهوع را از بین میبرد. البته خوراندن زنجبیل به کودکان، کار دشواری است و روش بهتر، مصرف نوشابهی گازدار زنجبیل (ginger-ale) است که البته آن هم، به گفتهی تولچر، معمولا «با زنجبیل واقعی درست نشده و نوشیدنی شیرینی است که مصرف آن را توصیه نمیکنیم». شاید خودتان بهتر بدانید که چه چیزی کمک میکند تا معده درد عصبی خود یا فرزندتان را آرام کنید. مثلا ممکن است از سوپ، آب معدنی گازدار، شیرینی، نان تُست یا مواد غذایی سادهی دیگری استفاده کنید. داروها: همانگونه که بعضی از داروها میتوانند شما را در رفع این مشکل کمک کنند، تعدادی دیگر از آنها تأثیری ندارند. بسیاری از داروهای قابل خریداری بدون نسخهی پزشک به شما کمک میکنند تا استفراغ یا عوارض جانبی معده درد عصبی خود، مانند حالت تهوع، اسهال یا اسیدیته را درمان کنید. برای این منظور میتوانید از داروهایی مانند آلکا سِلتزِر (Alka-Seltzer)، Emetrol، Mylanta، پپتو بیسمال (Pepto-Bismal)، سیمیلاک (Similac) و تامس (Tums) استفاده کنید. برای اینکه بدانید کدام دارو برای شما مناسبتر است، با پزشک خود صحبت کنید. اگر سعی میکنید که معده درد عصبی خود را با مصرف داروهای دارای ایبوپروفن (مانند ادویل (Advil) و موترین (Motrin)) آرام کنید، بهتر است که این کار را انجام ندهید. بهطور کلی، ایبوپروفن کمکی نمیکند و میتواند موجب بدترشدن معده درد عصبی شما شود. دوری از بوهای تند: اگر حالت تهوع دارید یا حس میکنید که به زودی استفراغ خواهید کرد، از بوهای تندی مانند بوی غذا، دود و عطر دوری کنید. این بوها موجب میشوند که استفراغکردن شما حتمی شود. تغییر در شیوهی زندگی: یبوست نیز از نشانههای استرس در کودکان و بزرگسالان است و به گفتهی تولچر: «به همین دلیل، ما از چیزهایی مانند تغییر در رژیم غذایی، مکملهای فیبر یا ملینها استفاده میکنیم». اگر مشکل شما اسهال است، مکملهای فیبر و پروبیوتیکها (مانند پروبیوتیکهای موجود در ماست یا بعضی از مکملها) به تسکین دردهای شکمیِ ناشی از استرس، کمک میکند. در این مقاله، تنها تعداد اندکی از روشهای متعادلکردن ذهن و جسم بیان شد. اگر اضطراب و استرس شما به اندازهای شدید شده که هر روز، با دردهای جسمی ناشی از این فشارها روبهرو میشوید، حتما باید از متخصصان و پزشکان کمک بگیرید.
نکاتی طلایی در مورد این بیماری
در صورتی که به این بیماری مبتلا هستید و به هر دلیلی پزشک برای شما شربت هیدروکسی زین را تجویز کرده است باید به پزشک خود بگویید که مبتلا به این بیماری هستید تا اقدامات لازم را انجام دهد.
زخم معده یا اولسر پپتیک (peptic ulcer disease) به معنی نوعی آسیب خوشخیم به مخاط و زیرمخاط دستگاه گوارش میباشد
معمولاً بین ترشح اسید معده و این آسیب ارتباط وجود دارد ولی امروزه عامل اصلی این زخمها را وجود و تکثیر باکتری هلیکوباکتر پیلوری میدانند که از راههای مختلفی از جمله آسیب به لایه محافظ مخاط معده موجب ایجاد زخم معده میشود، از اینرو درمان اصلی یک درمان آنتی بیوتیکی است. احتمال شیوع این بیماری ۶ تا ۱۵ درصد است.
بسته به محل آسیب مخاطی ما زخم معده یا دوازدهه را داریم . زخم معده اغلب همراه با زخم دوازدهه است و در مردان سیگاری، میانسال یا مسن، با گروه خونی O و پراسترس بیشتر دیده میشود.زخمهای معده با سرعت کمتری از زخم اثنی عشر التیام مییابند، بیشتر احتمال بدخیمی دارند و اغلب همراه با التهاب معده ( گاستریت ) هستند.
علایم بیماری درد ناحیه فوقانی شکم (اپی گاستر) و سوزش سردل، سوء هاضمه، و وجود خون در مدفوع میباشد .معمولا درد مدت کوتاهی پس از مصرف غذا یا در زمان گرسنگی ایجاد میشود
عکس رادیوگرافی پس از بلع باریم و آندوسکوپی در تشخیص ممکن است مفید باشد .اکثر زخمها کوچک هستند (با قطر کمتر از ۲ سانتیمتر) .پراکندگی زخمهای پپتیک معده معمولاً در آنتر (ابتدای معده) است.
زخم پپتیک بدون درمان تمایل به عود دارد. در خصوص رژیم غذایی سختگیری کمتر از گذشتهاست و بیشتر تاکید بر عدم مصرف مواد اسیدی و ترش، مواد داغ و سوزاننده، ترشیجات، ادویه تند، الکل، نوشابههای گازدار و… میباشد . همچنین در خصوص مصرف برخی داروها به خصوص داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی و کورتون باید احتیاط کرد. داروهای آنتی اسید مانند هیدروکسید منیزیوم و آلومینیوم، بلوک کننده ترشح اسید مانند امپرازول، بلوک کننده گیرنده نوع دو هیستامین مانند رانیتیدین، سایمتدین و داروهایی مانند سوکرالفیت و بیسموت در درمان زخم معده به کار میرود. ترک سیگار و الکل توصیه میشود . از عوارض زخم معده خونریزی گوارشی ( GIB )، سوراخ شدن معده و راه یافتن اسید و ترشحات به حفره صفاق، انسداد گوارشی و بروز بدخیمی (سرطان معده) در زمینه زخم است . به ندرت جراحی ضروری است. ترک سیگار ضروری است.
امروزه جراحی به ندرت لازم است و فقط در درمان عوارض زخم پپتیک مانند تنگی پیلور و زخمهای کاملا مقاوم به درمان دارویی مطرح میشود.عوارض خطرناک بیماری سوراخ شدن دوازدهه، خونریزی گوارشی و انسداد گوارشی است .
علائم زخم معده به طور کلی شامل چند دسته از نشانه ها هستند که برخی از آنها جزو نشانه های خطرناک محسوب می شوند و بایستی جدی گرفته شوند.
زخم معده به جراحات دردناکی گفته می شود که در جداره داخلی معده و یا قسمت آغازین روده کوچک که اثنی عشر نامیده می شود وجود دارد.
شایعترین باکتری ایجاد کننده زخم، باکتری هلیکوباکترپیلوری (Helicobacter Pylori) می باشد. این باکتری در عفونتهای انسانی بسیار شایع است . این باکتری توسط آب و غذا منتشر می شود، همچنین در بزاق دهان نیز دیده شده است و احتمال می رود که بتواند از راه هایی مثل بوسیدن هم انتقال یابد. این باکتری می تواند به دیواره معده چسبیده و باعث ضعیف شدن و التهاب آن قسمت از معده می شود
ه طور کلی درد زخم معده از یک ساعت بعد از غذا خوردن شروع می شود و تا ساعت ها ادامه پیدا کند همچنین شب ها شعله ور شده و می تواند فرد را از خواب بیدار کند
درد زخم معده در زمان خالی بودن معده بدتر می شود لذا باید از گرسنگی اجتناب کرد.
زخم معده می تواند برای مدتی فروکش کند ولی بعد از چند هفته علائم زخم معده برمی گردد لذا حتما باید برای درمان زخم معده به پزشک مراجعه کرد.
رایج ترین علائم زخم معده، درد سوزشی که از جناغ سینه تا بالای ناف می تواند احساس شود. درد زخم معده به علت تماس اسید معده با منطقه آسیب، ایجاد می شود.
افزایش سوءهاضمه از نشانه های دیگر زخم معده می باشد. در این موارد فرد پس از صرف غذا یا آروغ می زند یا دچار سکسکه می شود.
زخم معده علامت دیگری دارد که به علت تغییر حجم مایعات، فرد دچار حالت تهوع خفیف یا شدید می شود. معمولاً در حالت ناشتا، فرد دچار حالت تهوع می شود.
درد شدید بخصوص هنگام خالی بودن معده
درد در شب و خواب
دردهایی که به صورت مداوم قطغ می شوند و دوباره آغاز می شوند.
دردیکه با خوردن بعضی از خوراکی های خاص آرام می شود
با ایجاد زخم معده، فرد احساس سنگینی و سیری در معده می کند.
بیشتر بیماران مبتلا به زخم معده، دچار علایم آنفلوآنزا مانند خستگی مفرط، کسالت، تب، حالت تهوع و… می شوند.
درد شدید و ناگهانی که مبتلایان چند ساعت پس از هضم غذا دچار آن می شوند، باعث می شود از غذا خوردن بترسند و در نتیجه اشتهای خود را از دست می دهند.
در این بیماران احساس گرسنگی، چند ساعت پس از صرف یک غذای کامل امری طبیعی است.
با کم شدن اشتها، کاهش وزن امری طبیعی است. بالا آوردن مکرر پس از صرف غذا نیز می تواند علت دیگر کاهش وزن باشد.
رنگ مدفوع ممکن است ظاهری تیره یا کم رنگ با اثری از خون داشته باشد.
به علت افزایش میزان مایعات در روده و معده استفراغ امری طبیعی است. در صورت ظاهر شدن خون در استفراغ ممکن است زخم پیشرفته باشد. در این موارد فرد به درمان فوری نیاز پیدا می کند.
علائم خطرناک
استفراغ خونی: بالا آوردن خون، که با رنگ قرمز یا سیاه مشخص می شود. به یاد داشته باشید که ممکن است قسمتی از خون مترشحه در زخمها از سیستم گوارشی عبور کند و به صورت قهوه ای خارج شود.
مدفوع سیاه:که نمایانگر خون ریزی از زخم است.
دردهای شدید و ناگهانی شکم که در صورت مشاهده این علائم سریعا به پزشک مراجعه کنید.
علامت آن هم معمولا دردي است كه در زمان گرسنگي در ناحيه معده ايجاد ميشود؛ براي مثال ممكن است فرد هنگام نيمه شب به دليل سوزش و درد معده از خواب بيدار شود و با خوردن يك فنجان شير يا يك تكه نان دردش ساكت شود. گاهي هم متاسفانه بيمار با اولين تظاهرات زخم از جمله استفراغ خوني و مدفوع سياهرنگ به اورژانس مراجعه ميكند و بعد كه مورد بررسي و آندوسكوپي قرار ميگيرد، متوجه ميشويم زخم اثني عشر دارد. گاهي هم ممكن است زخم مدت زيادي در اثني عشر باقي بماند و ايجاد تنگي كند. در اين صورت فرد یک تا سه ساعت بعد از غذا خوردن دچار نفخ و استفراغ ميشود زيرا غذا در معدهاش باقي ميماند.
علاوه براينها زخم اثني عشر به خصوص در مردان بالاي 40 تا 45 سال ممكن است به صورت سوراخ شدن تظاهر كند كه در اين وضعيت بيمار دچار درد خيلي شديد ميشود. زخم معده برعكس زخم اثني عشر در خانمها شايعتر است اما بعد از يائسگي ميزان شيوع در خانمها و آقايان يكسان ميشود. همچنين اين زخم معمولا بعد از غذا خوردن علائمي مثل درد، سوزش و ترش كردن ايجاد ميكند. زخم معده هم گاهي با عوارضي چون خونريزي يا سوراخ شدن خود را نشان ميدهد.
امروزه به دليل زيادهروي در مصرف مسكنها ازجمله ديكلوفناك، بروفن، ايندوسيت، آسپرين و. . . شيوع زخم معده رو به افزايش گذاشته است. از طرف ديگر هر چه سن بالاتر باشد عوارض ناشي از مسكنها در بدن بيشتر ميشود. موضوع به اين قرار است كه در جدار معده يك سد مخاطي يا لايهاي ژلاتيني از بيكربنات وجود دارد. به همين دليل «Ph» آن قليايي است و ميتواند از نفوذ اسيد جلوگيري كند. داروهاي مسكن سنتز پروستاگلاندين را مهار ميكنند. پروستاگلاندين از لايه ژلاتيني معده محافظت ميكند و خونرساني و ترميم سلولها را افزايش ميدهد.
بنابراين زماني كه از اين داروها استفاده ميكنيد، با مهارشدن سنتز پروستاگلاندين، لايه دفاعي معده ضعيف شده و جريان خونرساني به آن كاهش پيدا ميكند. در نتيجه اسيد به داخل مخاط معده نفوذ كرده و زخم ايجاد ميكند. زخم ناشي از مصرف مسكن اغلب بدون علامت و بدون درد است و تظاهرات اوليه آن ممكن است به صورت خونريزي ديده شود. بارها ديدهايم كه افراد به دنبال مصرف حتي يك عدد مسكن دچار خونريزي شدهاند و به اورژانس مراجعه كردهاند، بدون اينكه حتي دردي داشته باشند.
گاهي اوقات سوال ميشود كه آيا مصرف داروهاي مسكن وسط غذا يا استفاده از مسكنهايي كه در روده باز ميشود، ميتواند از ايجاد زخم جلوگيري كند؟ پاسخ منفي است. اگرچه مسكنها به صورت موضعي در معده عارضه ايجاد ميكنند اما بعد از جذب نيز باعث بالا رفتن گاسترين سرم خون ميشوند و از اين طريق در قسمتهاي مختلف بدن عارضه ايجاد ميكنند.
عفونت «هليكوباكتر پيلوري» يكي ديگر از عوامل موثر در ايجاد زخم معده و اثني عشر است؛ معمولا 10 درصد از افراد آلوده به اين عفونت دچار زخم اثني عشر و تا حد كمتري زخم معده ميشوند. حدود یک درصد از آنها نيز به سرطان معده مبتلا ميشوند. افراد مبتلا به زخم معده اگر داراي عفونت هليكوباكتر پيلوري باشند بايد حتما براي 10 روز تحت درمان همزمان با سه نوع آنتيبيوتيك قرار بگيرند تا ميكروب كاملا در بدنشان از بين برود.
آلودگي به اين ميكروب در كشور ما اغلب از بچگي شروع ميشود؛ يعني موقعي كه در خاك غلت ميخوريم و بازي ميكنيم. مطالعات نشان دادهاند بيشتر از 80 درصد افراد بالاي 50 سال به اين ميكروب آلوده هستند اما لازم نيست كه همه اين ميكروب را در بدنشان از بين ببرند بلكه فقط در صورت وجود زخم يا سابقه سرطان معده در خانواده، درمان با آنتي بيوتيك لازم ميشود. خوشبختانه امروزه به دليل رعايت بهداشت، آلودگي با ميكروب هليكوباكتر پيلوري و شيوع زخمهاي معده و اثني عشر در كشور روز به روز كمتر ميشود.
بسياري از افراد مبتلا به هليكوباكتر بعد از درمان وقتي آزمايش خون ميدهند، متوجه ميشوند ميزان آنتي بادي هليكوباكترشان پايين نيامده و حتي بالاتر رفته است.
بنابراين وحشتزده به پزشك مراجعه ميكنند و فكر ميكنند درمان نشدهاند. در حالي كه بايد بدانند بررسي سرم خون در تشخيص ميكروب هليكوباكتر ارزشي ندارد و تشخيص آلودگي با اين ميكروب از طريق آزمايش مدفوع يا تست تنفسي يا آندوسكوپي و بيوپسي از معده انجام ميشود. از طرف ديگر وقتي بيمار زخم اثني عشر يا معده دارد و تحت درمان براي هليكوباكتر قرار ميگيرد حداقل شش ماه طول ميكشد تا تيتراژ آنتيبادي اين ميكروب در سرم خونش پايين بيايد.
سرطان معده در افراد با گروه خوني A شايعتر است. البته هنوز ژن خاصي براي آن پيدا نشده است اما اين سرطان در بعضي خانوادهها بيشتر ديده ميشود. همچنين از آنجايي كه یک درصد از افراد مبتلا به ميكروب هليكوباكتر پيلوري دچار سرطان معده ميشوند، اگر در بستگان درجه اول سرطان معده وجود دارد، حتما بايد اين ميكروب را از بدنتان ريشهكن كنيد اما اينطور نيست كه هر كسي اين ميكروب را داشته باشد، سرطان بگيرد و اصلا نبايد اين وحشت را در مردم ايجاد كرد.
يكي از تفكرات غلط ميان عامه اين است كه فرد مبتلا به زخم معده و اثني عشر بهتر است به جاي سه بار غذا خوردن در پنج نوبت غذا بخورد اما اين كار نه تنها در بهبود زخم تاثيري نميگذارد بلكه باعث افزايش اسيديته معده ميشود زيرا با هر بار غذا خوردن معده اسيد ترشح ميكند. بنابراين مصرف سه وعده غذا در روز براي اين افراد مناسبتر است.
خيلي مواقع بيماران سوال ميكنند كه آيا زخم معده و اثني عشر ممكن است سرطاني شود؟ در مورد زخمهاي اثني عشر هرگز چنين مسئلهاي مطرح نيست و معمولا نياز به بيوپسي و آندوسكوپي مجدد وجود ندارد زيرا زخم با درمان دارويي بهبود پيدا ميكند اما زخمهاي معده، به خصوص اگر براثر مصرف مسكنها ايجاد نشده باشند، حتما بايد از اطرافشان پنج بيوپسي برداشته شود.
هر چقدر هم زخم معده بزرگتر باشد خطر بدخيمي بيشتر ميشود اما زخمهاي معدهاي كه براثر مصرف داروهاي مسكن ايجاد ميشوند، خطر بدخيمي ندارند. بهطور كلي كساني كه به دليل زخم معده تحت درمان قرار ميگيرند بايد بعد از حدود 5/2 تا 3 ماه دوباره آندوسكوپي شوند تا مطمئن شويم زخمشان كاملا از بين رفته است.
برخلاف عقيده عموم، مصرف غذاهاي تند و پر ادويه باعث ايجاد زخم معده و اثني عشر نميشود؛ براي مثال در كشور هند كه مصرف ادويه بالاست، آمار زخم زياد نيست. در واقع بايد بين «سوء هاضمه» و «زخم» افتراق بدهيم. فلفل، ادويهجات و ترشيجات شايد يك مقدار باعث سوزش معده شوند اما اين موضوع دليل نميشود كه به زخم معده دچار شويد.
حتي اين تفكر نيز غلط است كه با مصرف فلفل و ادويه زخمهاي گوارشي بازتر ميشوند اما در مقابل، استرس و تنش روحي در افراد مبتلا به زخمهاي گوارشي ميتواند باعث سر باز شدن زخم و خونريزي شود. بنابراين چنين افرادي بايد براي جلوگيري از عود مجدد زخم در محيطي آرام و دور از تنش زندگي كنند.
يكي از عوامل موثر در ايجاد سرطان معده، تغذيه است. خوراكيهاي كهنه و نمك سودشده همگي ميتوانند خطر ابتلا به اين سرطان را بالا ببرند. نيترات نيز اگر در مواد غذايي مثل سوسيس و كالباس بيش از حد استاندارد به كار رود خطر سرطان معده را افزايش ميدهد. درواقع نيترات توسط باكتريهاي دهان و دستگاه گوارش تبديل به نيتريت ميشود.
نيتريت هم يك ماده سرطانزا به نام نيتروزامين توليد ميكند. نگهداري از مواد غذايي، به خصوص گوشتهاي نمكسود شده در محيطهاي مرطوب ازجمله سردابها نيز ميتواند باعث توليد نيتروزامين شود. بنابراين چنين تفكري غلط است كه هرچه بعضي مواد غذايي مثل ترشي قديميتر باشند، بهتر و سالمتر هستند. يادتان باشد كه هرقدر مواد غذايي براي مدت طولانيتري نگهداري شوند، خطر سرطانزايي آنها هم بيشتر ميشود. فرآيند دودي كردن مواد غذايي مثل ماهي و برنج نيز اگر بيشتر از حد مجاز انجام شود، خطر سرطان معده را افزايش ميدهد.
يكي ديگر از عوامل مهم در بروز سرطان معده كمبود سلنيوم، ويتامين E و آنتياكسيدانهاست. سبزيجات و ميوههای تازه، به خصوص مركبات داراي آنتياكسيدانهايي هستند كه از سرطان معده جلوگيري ميكنند. در واقع يكي از مسائلي كه امروزه روي آن بحث ميشود، تاثير ويتامين C با دوز بالا روي سرطان معده است. بنابراين هرقدر مركبات بيشتري ميل كنيد، به سلامتتان كمك بيشتري كردهايد.
چاقي خطر چند سرطان از جمله سرطان قسمت ابتدايي معده، كبد، رحم، كولون و لوزالمعده را بالا ميبرد. سيگار كشيدن نيز خطر 300 نوع سرطان از جمله سرطان معده را افزايش ميدهد. مصرف ناس (نوعي ماده مخدر) نيز كه در بعضي نقاط روستايي ايران شايع است، باعث تحريك و التهاب معده ميشود.
ترياك هم خطر سرطانهاي قسمت فوقاني دستگاه گوارش و لوزالمعده را بالا ميبرد. استفاده از فضولات حيوانات براي تامين سوخت و گرما هم ميتواند خطر سرطان معده را افزايش دهد. اين كار بيشتر در روستاها رايج است و باعث توليد هيدروكربنهاي آروماتيك و سرطانزا ميشود؛ درست مانند دود ماشين و هواي آلوده.
جراحيهاي معده از ديگر عوامل موثر در ايجاد سرطان معده هستند؛ براي مثال كساني كه به دليل زخم اثنيعشر يا معده تحت جراحي «گاستروژژنوستومي» قرار گرفتهاند و بخشي از معدهشان به رودهشان وصل شده است، بيشتر در خطر سرطان معده هستند. پوليپهاي معده نيز به خصوص اگر بزرگتر از 5/1 تا 2 سانتيمتر باشند، خطر سرطان معده را افزايش ميدهند. تحليل رفتن يا آتروفي مخاط معده هم عامل خطر ديگري براي سرطان محسوب ميشود.
سرطان معده چهارمين سرطان شايع جهان و دومين علت مرگ ناشي از سرطانهاست. به گفته دکتر دریانی، در ايران نيز شايعترين سرطان دستگاه گوارش به حساب ميآيد. همچنين دومين سرطان شايع در مردان و چهارمين سرطان شايع در زنان ايراني است. آمار نشان ميدهد كه از هر 100 هزار مرد تقريبا 1/49 درصد و از هر 100 هزار خانم تقريبا 25 درصد دچار سرطان معده ميشوند. علاوه براين، سرطان معده در ايران ساليانه حدود 22 درصد از مرگهاي ناشي از سرطان را به خود اختصاص ميدهد.
كه در كل دنيا سه منطقه بالاترين ميزان سرطان معده را دارند؛ چين، روسيه و ايران. در ايران نيز شيوع سرطان معده در مناطقي مانند اردبيل بيشتر است زيرا مردم اردبيل هم اضافه وزن دارند و هم مقدار زيادي گوشت قرمز مصرف ميكنند. استان گلستان، آذربايجان شرقي و تهران نيز آمار بالايي از سرطان معده دارند.
از نظر علائم باليني، سرطان معده ابتدا فقط ممكن است باعث سوء هاضمه، درد خفيف معده، بياشتهايي، كاهش وزن، سيري زودرس و ترش كردن شود. اگر فردي دچار اين علائم شود، به خصوص اگر بالاي 45 سال داشته باشد، حتما بايد آندوسكوپي انجام دهد.
متاسفانه در ايران اغلب افراد دير به پزشك مراجعه ميكنند؛ يعني وقتي مراجعه ميكنند كه شكمشان آب آورده و سرطان به ناحيه صفاق و كبد منتشر شده است. بنابراين هر زمان كه دچار علائم گوارشي و سوء هاضمه شديد حتما به پزشك مراجعه كنيد. تشخيص سرطان معده نیز از طريق آندوسكوپي صورت ميگيرد.
مرسی
بسیارمطالب اموزنده و مفیدی بود متشکرم.
ممنون از شما
سلام و عرض ادب مطالتون اموزنده و خیلی خوب بود
سلام منم چند وقته شدید معده ام درد میگیرد و شبها بیشتر میشود هنوزم به دکتر مراجعه نکردم فکر میکنم زخم معده باشه
سلام. خواهر من 17 سالشه هم زخم اثنی عشر دارد هم میکرب معده . به نظرتون خیلی خطرناکه؟؟
سلام من زخم معده بر اثر مصرف ژلوفن بدون مصرف صبحانه گرفتم.لطفا سر خود مسکن آن هم با شکم خالی نخورید دوستان.الان سه ماه دارو مصرف میکنم.ولی خوب نشدم اقای دکتر ایا زخم من که بر اثر مصرف مسکن است درمان پذیر است.؟