انسداد روده

در این مطلب از سایت جسارت می خواهیم در مورد انسداد روده و علل ایجاد این بیماری صحبت میکنیم ، امیدواریم این مطلب مورد توجه قرار بگیرد.

توضیحاتی در مورد بیماری

  انسداد روده انسدادی است که از عبور غذا و مایعات از روده کوچک یا بزرگ جلوگیری می‌کند. انسداد روده می‌تواند بخاطر نوارهای فیبری بافت‌های شکم (چسبندگی‌های داخل شکم) که پس از جراحی ایجاد می‌شود، غده‌های التهابی یا عفونی روده، فتق و تومور ایجاد شود. اگر این مشکل تحت درمان قرار نگیرد، بخش‌های مسدودشده روده مرده و می‌تواند منجر به بروز مشکلات بسیار جدی شود. بااینحال، با مراقبت و پیگیری پزشکی صحیح، انسداد روده قابل درمان است.در رابطه با ناخوشی انسداد روده حتماً باید به پزشک رجوع کرد و درمان با روش‌های سنتی یا خانگی در این رابطه بسیار خطرناک محسوب می‌شوند. هرگونه دارو و درمان که عامل تسریع حرکت دودی روده (حرکات موجی شبیه حرکت کرم‌ها) از جمله استفاده از انواع مسهل‌ها، دم کردنی‌های مسهل مانند، کیسه آب گرم، ورزش شکم، بلند کردن بار سنگین و غیره باشد می‌تواند عواقب بسیار خطرناک (حتی مرگ بیمار) را در پی داشته باشد.

انسداد روده چیست

انسداد روده یا «قولنج الیاوسی» (بسته شدن روده) (به انگلیسی: Ileus) توقف جریان رو به جلو و پیشروی محتویات روده بخاطر «راه بند» های مختلف است و می‌تواند در هر سنی، از نوزادی تا سالخوردگی، انسان را گریبان گیر کند. این بیماری یک خطر جانی بسیار مهم محسوب می‌شود که بایستی سریعاً بوسیله پزشک متخصص (ترجیحا جراح) درمان شود. به گفته منابع مرجع، تنها راه درمان عمل جراحی است. این نقطه «بن‌بست» در هر مکانی از لوله گوارش یعنی روده امکان‌پذیر است، چه روده بزرگ و چه روده باریک. علائم بالینی عموماً بر اساس مکان بسته شدن روده متفاوت هستند. نشانه‌های آن معمولاً شامل حالت تهوع و استفراغ، دل‌درد کولیکی و عدم توانایی دفع گاز یا مدفوع است. انسداد روده بیشتر به خاطر چسبندگی‌های داخل شکم، درهم‌روی روده، غده‌های روده، فتق روده (ورود روده به یک محل سست یا پارگی در دیوارهٔ شکم)، گره خوردن یا چرخیدن روده و در کمتر موارد کرم روده، آبسه (دمل)های داخل شکمی، سنگ کیسه صفرا و اجسام خارجی ایجاد می‌شود.

علائم

علائم و نشانه‌های انسداد روده عبارتند از: • درد شکم • حالت‌تهوع • استفراغ • اسهال • یبوست • ناتوانی در دفع گاز یا مدفوع • تورم شکم

انسداد روده کوچک

علل متداول انسداد مکانیکی که در آن مانعی فیزیکی روده کوچک را مسدود می‌کند، عبارتند از: • چسبندگی‌های روده – نوارهای بافت فیبری در حفره شکم که ممکن است بعد از جراحی شکم یا لگن ایجاد شوند • فتق – قسمت‌هایی از روده که به قسمت‌های دیگری از بدن بیرون زده و برجستگی پیدا می‌کنند • تومورهای روده کوچک • بیماری‌های التهابی روده مثل بیماری کرون • پیچ خوردن روده • تلسکوپی شدن روده

انسداد روده بزرگ

انسداد مکانیکی روده بزرگ مشکل چندان شایعی نیست. علل احتمالی این نوع انسداد عبارتند از: • سرطان روده بزرگ • دیورتیکولیت – مشکلی که در آن کیسه‌هایی کوچک و بیرون‌زده (دیورتیکول) در مجرای گوارش دچار التهاب یا عفونت می‌شوند • پیچ‌خوردگی روده بزرگ • انبار شدن مدفوع • باریک شدن روده بزرگ به علت التهاب و زخم

عوامل خطر

بیماری‌ها و مشکلاتی که احتمال بروز انسداد روده را افزایش می‌دهند عبارتند از: • عمل جراحی شکم و لگن غالباً سبب بروز چسبندگی می‌شود که یکی از علت‌های شایع انسداد روده است • بیماری کرون که موجب ضخیم شدن دیواره‌های روده و باریک شدن مجرای عبور می‌شود • سرطان در شکم، به ویژه در صورت انجام عمل جراحی برای برداشتن تومور یا پرتودرمانی

عوارض

انسداد روده اگر تحت درمان قرار نگیرد، ممکن است موجب بروز عوارض جدی و خطرساز از جمله موارد زیر شود: • مرگ بافت. انسداد روده ممکن است خون‌رسانی به بخشی از روده را قطع کند. فقدان خون سبب مرگ دیواره روده می‌شود. مرگ بافت ممکن است به پارگی دیواره روده انجامیده و به بروز عفونت منجر شود. • عفونت. پریتونیت اصطلاح پزشکی عفونت حفره شکم است که مشکلی بسیار خطرساز بوده و نیاز به درمان فوری و غالباً جراحی دارد.

انسداد روده یک وضعیت اورژانسی

انسداد روده معمولاً یک وضعیت اورژانسی است. در نتیجه معمولاً بیمار وقت زیادی ندارد تا خود را برای ملاقات با پزشک آماده کند. اما اگر بیمار وقت کافی داشت، بهتر است فهرستی از علائم و نشانه‌های بیماری خود تهیه کند تا بتواند بهتر به سوالات پزشک خود پاسخ گوید.

تشخیص

آزمایش‌ها و روش‌های مورد استفاده در تشخیص انسداد روده عبارتند از: • معاینه جسمی. پزشکتان در مورد سابقه پزشکی و نشانه‌های بیماری‌تان سوال خواهد کرد. همچنین برای ارزیابی وضعیت شما معاینه جسمی انجام خواهد داد. در صورتی که تورم شکم یا غده‌ای در شکمتان دیده شود، ممکن است پزشک حدس به انسداد روده پیدا کند. همچنین ممکن است با گوشی صداهای روده‌تان را گوش کند. • آزمایشات تصویری. برای تایید تشخیص انسداد روده، پزشک دستور رادیوگرافی یا CT اسکن شکم خواهد داد. این آزمایشات به پزشک کمک خواهد کرد تا بفهمد انسداد روده شما از نوع ایلئوس پارالیتیک است و یا انسداد مکانیکی و همچنین جزئی یا کامل بودن آن را مشخص کند.

درمان

درمان انسداد روده به علت بروز مشکل بستگی دارد ولی عموماً به بستری شدن بیمار نیاز خواهد بود. بستری شدن برای تثبیت وضعیت. وقتی به بیمارستان می‌رسید، گروه پزشکی ابتدا تلاش برای تثبیت وضعیت شما خواهند کرد تا بتوانید درمان‌ها را پشت سر بگذارید. آنها برای این منظور: • برای تجویز مایعات، خط وریدی در سیاهرگ بازو شما قرار خواهند داد. • وارد کردن لوله نازو گاستریک از راه بینی و وارد کردن آن به معده برای مکش هوا و مایعات و تسکین ورم شکم. • قرار دادن یک لوله نازک قابل انعطاف (کاتتر) در مثانه برای زهکشی ادرار و جمع کردن ادرار برای آزمایش

دلایل گرفتگی روده

دلایل گرفتگی روده چیست؟ ۱ – گرفتگی مکانیکی روده باریک منظور از گرفتگی مکانیکی آین است که چیزی به طور فیزیکی (جسمی) روده را می بندد. دلایل گرفتگی مکانیکی روده باریک عبارتند از: چسبندگی روده : نوارهایی از بافت فیبروزی در داخل شکم که می تواند بعد از جراحی ناحیه شکم یا لگن ایجاد شود. فتق : قسمتی از روده به طرف بخش دیگری از بدن برآمده می شود و بیرون می زند. تومورهای روده باریک بیماری های التهابی روده مثل بیماری کرون پیچ خوردگی روده باریک intussusceptions : یک اختلال نادر و خطرناک که در آن قسمتی از روده به داخل قسمت مجاور آن لیز می خورد و فرو می رود (تصویر کناری). ۲-انسداد مکانیکی روده بزرگ دلایل این نوع انسداد روده عبارتند از : سرطان روده بزرگ دیورتیکولیت : کیسه های کوچک و برآمده در دیواره روده که ملتهب و عفونی می شوند پیچ خوردگی روده بزرگ مدفوع فشرده و سفت تنگ شدن روده بزرگ در اثر التهاب یا جراحت انسداد روده جلوی جریان خون به قسمتی از روده را می گیرد. کمبود خون باعث مرگ دیواره روده می شود. مرگ بافت روده باعث پارگی و سوراخ شدن دیواره روده و در نتیجه عفونت آن می شود ۳ – ایلئوس فلجی ایلئوس فلجی می تواند علائم انسداد روده را ایجاد کند، ولی شامل انسداد فیزیکی روده نیست. در ایلئوس فلجی، مشکلات عضلانی و یا عصبی، انقباض طبیعی عضلات روده را به هم می ریزند و حرکت موادغذایی و مایعات را در دستگاه گوارشی، آهسته یا متوقف می کند. ایلئوس فلجی می تواند هر قسمتی از روده را تحت تاثیر قرار دهد و دلایل آن عبارتند از: – عمل جراحی شکم – عمل جراحی ناحیه لگن – عفونت (بیماری های عفونی) – برخی داروها مانند داروهای ضدافسردگی و یا ضد درد که روی اعصاب و عضلات تاثیر می گذارند. – اختلالات مربوط به عضلات و اعصاب مانند بیماری پارکینسون

علل

علت‌های مختلفی می‌توانند باعث انسداد روده‌ها شوند. اما شایع‌ترین علت در اکثر افراد وجود یک چسبندگی در روده است. چسبندگی‌ها، اسکارها یا همان محل زخم‌های ناشی از جراحی قبلی یا جراحاتی هستند که در روده‌ها به وجود می‌آیند. به غیر از اینها بیماری‌های التهابی روده‌ها مثل کولیت اولسروز (یا خونریزی دهنده) و یا بیماری کرون یا زخم‌های مزمن اثنی‌عشر هم می‌توانند در درازمدت جوشگاه و بعد چسبندگی به وجود بیاورند در اثر وجود چسبندگی لومن یا مسیر داخلی روده تنگ می‌شود و تنگی به وجود آمده روده را مستعد انسداد می‌کند بعد از چسبندگی‌ها علل شایع انسداد فتخ‌‌های روده‌ای و بعد تومورها هستند در فتخ‌‌های روده‌ای یک قسمت از روده وارد فتخ می‌شود و در حلقه آن گیر می‌کند و تنگی به وجود آمده باعث انسداد می‌شود. تومورها هم به خاطر رشد بی‌رویه‌شان باعث تنگی مسیر روده می‌شوند. علت‌های دیگر هم مثل سنگ بزرگ کیسه صفرا، پیچ خوردن روده به دور خود و یا وجود دیورتیکول‌ها (یا همان بن‌بست‌هایی در روده) می‌توانند باعث گرفتگی روده شوند. علت خارجی و شایع دیگری که باعث انسداد روده‌ها می‌شود وجود جسم خارجی است مواد غیرقابل جذبی که به اشتباه و یا به عنوان غذا خورده می‌شوند و تجمع آنها در مسیر روده و فشرده شدن آنها به هم یک انسداد را موجب می‌شود این اتفاق بیشتر در بچه‌ها که عادت به خوردن هر چیزی دارند و سالمندان که قادر به خوب جویدن مواد غذایی نیستند و یا افراد دارای مشکلات روانی که اقدام به خوردن اشیا مختلف می‌کنند بیشتر دیده می‌شود. در بعضی بیماری‌های روحی که مشکلات تغذیه‌ای را به دنبال دارند نیز فرد بیمار بعد از یک پرخوری شدید و غیرقابل کنترل باعث ورود حجم زیادی از مواد غذایی جویده نشده به معده و روده می‌شود که این مواد در جریان حرکات طبیعی دستگاه گوارش به هم فشرده شده و موجب به وجود آمدن یک انسداد می‌شوند. در روده بزرگ سرطان کولون به‌خاطر تعداد تومورهای زیادی که ایجاد می‌کند و بیماری کولیت خونریزی دهنده و کرون به‌خاطر التهاب و تورمی که در بافت روده ایجاد می‌کنند باعث تنگی مسیر می‌شوند. کاهش حرکات روده در کسانی که داروهای خاص استفاده می‌کنند و یا زمینه یبوست دارند هم با ایجاد حالتی به‌نام ایمپکشن یا فشرده شدن مدفوع، یک توده غیرقابل دفع ایجاد می‌کند که جلوی حرکت طبیعی بقیه مواد دفعی را نیز می‌گیرد. علل نادری مثل سرطان پانکراس و یا آتزری روده‌ها (که در کودکان و بعد از تولد تشخیص داده می‌شود) هم می‌توانند باعث انسداد روده‌ها شوند.

عارضه انسداد روده

در اثر انسداد روده‌ها و گرفتگی آنها و به‌خاطر فشار مواد غذایی در قسمت بالای انسداد روده‌ها گشاد می‌شوند و در قسمت پایین گرفتگی به‌خاطر عدم وجود مواد غذایی و یا هیچ ماده دیگر دیواره روده‌ها روی هم می‌خوابند فشار به دیواره روده‌ها در ۲۰ درصد موارد موجب تحت فشار قرار گرفتن عروق خونی دیواره می‌شود و باعث می‌شود خون‌رسانی به روده‌ها مختل شود این مساله ایسکمی یا سکته بافت روده را به دنبال دارد که می‌تواند موجب مرگ بافت روده شود. به غیر از این روده‌ها ممکن است در اثر فشار پاره شوند و محتویات آنها به همراه آنزیم‌های گوارشی در فضای داخلی شکمی منتشر شوند. اما خطرناک‌ترین عارضه انسداد به‌دنبال همان ایسکمی و مرگ بافت اتفاق می‌افتد. مرگ بافت باعث گانگرن‌شدن روده (چیزی شبیه قانقاریای اندام) و انتشار سموم داخل سلولی به همراه مواد غذایی و آنزیم‌ها در فضای پرتیوئن یا فضای داخلی شکم می‌شود و حالت وحشتناکی به نام پریتونیت شیمیایی را به‌وجود می‌آورد. به‌غیر از این عوارض، استفراغ‌های مکرر و شدید هم ممکن است باعث ورود مواد غذایی به داخل نای و عفونت ریه شوند.

اقدامات درمانی

اقدامات درمانی باید همزمان با اقدامات تشخیصی انجام شوند و نباید وقت را تلف کرد. یک لوله بینی معده برای تخلیه محتویات معده برای بیمار گذاشته می‌شود. مقداری مخدر برای تسکین درد و مقداری داروی ضدتهوع برای جلوگیری از تهوع و استفراغ به بیمار تزریق می‌شود. در تمام این حالات باید یک جراح بر بالین بیمار حضور داشته باشد چون اغلب درمان‌های انسداد به جراحی ختم می‌شوند.

درمان با جراحی لاپاراتومی

جراحی لاپاراتومی (بازکردن کامل شکم) یا لاپاراسکوپی (جراحی به‌وسیله ابزار خارجی و آندوسکوپی) از روش‌های اصلی درمان انسداد هستند. در جراحی‌ها باید علت به‌وجود آمدن انسداد هم برطرف شود. چسبندگی، تومور، توده خارجی، سنگ کیسه صفرا و یا قسمت‌های زخمی و ملتهب روده خارج شوند و محل گرفتگی با دقت بخیه شود. مدتی طول می‌کشد تا عمل جراحی روده بهبود پیدا کند و تا مدتی بعد از جراحی، رژیم غذایی سبک و مایعات برای بیمار تجویز می‌شود. با شناخت زمینه‌های به‌وجود آمدن انسداد و توضیح آنها برای بیمار و ارائه یک رژیم غذایی مناسب هم می‌توان از به‌وجود آمدن دوباره این بیماری جلوگیری کرد.

نکاتی طلایی در مورد این بیماری

در صورتی که به این بیماری مبتلا هستید و به هر دلیلی پزشک برای شما شربت هیدروکسی زین را تجویز کرده است باید به پزشک خود بگویید که مبتلا به این بیماری هستید تا اقدامات لازم را انجام دهد.