روماتیسم ستون فقرات چیست؟
فشار خون
فشار خون فشار خون,بيماري فشار خون,فشار خون در بارداري,علائم فشار خون,درمان فشار خون,درمان فشار خون با طب سوزني,مواد غذايي مناسب براي درمان فشار خون,فشار خون را چگونه درمان کنيم,فشار خون در کودکان,فشار …
برای پیشگیری از عود بیماری روماتیسم ، چه کارهایی می توان انجام داد
برای پیشگیری از عود بیماری روماتیسم ، چه کارهایی می توان انجام داد روماتیسم,بیماری روماتیسم,روماتیسم در بارداری,علائم روماتیسم,درمان روماتیسم,درمان روماتیسم با طب سوزنی,مواد غذایی مناسب برای درمان روماتیسم,روماتیسم را چگونه درمان کنیم,روماتیسم …
با گرفتگی گوش به هنگام مسافرت با هواپیما چه کنیم؟
با گرفتگی گوش به هنگام مسافرت با هواپیما چه کنیم؟ گرفتگی گوش,بيماري گرفتگی گوش,گرفتگی گوش در بارداري,علائم گرفتگی گوش,درمان گرفتگی گوش,درمان گرفتگی گوش با طب سوزني,مواد غذايي مناسب براي درمان گرفتگی گوش,گرفتگی …
روماتیسم ستون فقرات چیست؟
روماتیسم ستون فقرات جنبه ژنتیکی دارد
روماتیسم ستون فقرات چیست؟
هر وقت کسی از کمردرد شکایت میکند، در تشخیص ابتدایی به او میگویند احتمالا دیسک کمر دارد، اما کمتر کسی در مواجهه با چنین دردی حدس میزند که مبتلا به یک بیماری ژنتیک با عنوان روماتیسم ستون فقرات است.روماتیسم ستون فقرات یا A.S یک بیماری دردناک و پیشرونده است که مفاصل ستون فقرات را درگیر میکند. این بیماری ممکن است سایر مفاصل را نیز درگیر کند و روی سایر اندامها، بهویژه چشم، ریه، روده و قلب اثر بگذارد.چند نکته مهم و کلیدی در تشخیص و افتراق این بیماری از سایر انواع کمردرد بهویژه دیسک کمر وجود دارد. این بیماری صرفا جنبه ژنتیک دارد و در بیش از 90 درصد مبتلایان، وجود ژن عامل بیماری (ژن B27) به اثبات رسیده است و بر خلاف دیسک کمر، درد مبتلایان با فعالیت بهبود مییابد و با استراحت شدت پیدا میکند.مشخصه اصلی بیماری، چسبیده شدن ستون مهره هاست که حرکات بیمار را به تمام جهات کاهش میدهد، این بیماری بیشتر در افراد جوان و در دهه دوم و سوم زندگی دیده میشود و در مردان سه برابر زنان دیده میشود و احتمال بروز بیماری بعد از 50 سالگی بسیار کم است.
روماتیسم ستون فقرات چیست؟
فعال شدن بیماری تحت تاثیر عفونت رودهای
اگرچه این بیماری یکی از بیماریهایی است که ژنتیک در آن بسیار دخالت دارد، اما این که چرا بیماری به وجود میآید، هنوز مشخص نیست.
در سه بیماری پسوریازیس، لوپوس و AS ، ژنتیک نقش بسیار مهمی دارد، نوع خاصی از عفونت گوارشی (کلبسیلا) در فعال شدن و پیشرفت بیماری نقش بسیار مهم دارد. به بیان دیگر، در صورت وجود زمینه ژنتیک این بیماری، با ابتلا به عفونت رودهای خاصی که معمولا در دوران جوانی اتفاق میافتد، بیماری AS بروز میکند.
روماتیسم ستون فقرات بیماری گمراهکننده
بیماری AS گرچه زمینه ژنتیک دارد، اما ممکن است حتی در بستگان برخی بیماران به طور کامل بروز نکند و فقط علائم خفیفی را بروز دهد.
بیماری در همه افراد با دردهای ستون مهرهای بروز پیدا نمیکند، بلکه گاه با دردهایی در کف پاشنه، بین دو کتف و قسمت جلوی سینه بروز میکند و حتی با خار پاشنه و بیماریهای قلبی اشتباه گرفته میشود.
اینطور نیست که اگر ژن بیماری در شخصی وجود داشته باشد،وی به این بیماری مبتلا شود؛ بلکه خیلی از افراد ژن را دارند، ولی مبتلا نمیشوند. وجود ژن B27 احتمال ابتلا به بیماری را تا 20 درصد افزایش میدهد .بیماری AS در برخی افراد با درد خفیف در مفاصل کمری بروز میکند و در موارد حاد بیماری بهویژه در کسانی که سیگار میکشند با علائم التهابی شدید ظاهر میشود.
روماتیسم ستون فقرات چیست؟
روماتیسم ستون فقرات یک بیماری دردناک است که مفاصل ستون فقرات را درگیر میکند
تشخیص درست بیماری
افرادی که با نشانههای احتمالی بیماری مواجه اند یعنی هنگام استراحت با درد کمر دست و پنجه نرم میکنند و دردشان با فعالیت روزانه تسکین مییابد یا با دردهای عضلانی ناشناخته در ناحیه پاشنه پا، میان دو کتف و جناغ سینه مواجهاند، باید به متخصص روماتولوژیست با تاکید به بررسی زمینه فامیلی بیماری مراجعه کنند.
گاهی بیماری با عوارض چشمی از جمله درد چشم و تاری ضعیف دید همراه است که البته با درمان ساده مرتفع میشود. بیشک آزمایش تخصصی، امآرآی و عکسبرداری از مفاصل به تشخیص قطعی بیماری کمک شایانی خواهد کرد.
هرچه سریعتر، درمان را آغاز کنید
از آنجا که روماتیسم ستون فقرات جنبه ژنتیک دارد، پیشگیری از آن ممکن نیست و مهمترین اقدام در صورت بروز نشانه احتمالی بیماری بهویژه با وجود زمینه خانوادگی، مراجعه سریع به متخصص روماتولوژی است تا بتوان با شروع سریع اقدامات درمانی از بروز عوارض شدید بیماری جلوگیری کرد.
روماتیسم ستون فقرات چیست؟
مراجعه سریع به پزشک، جلوگیری از پیشرفت بیماری و گرفتن آموزشهای لازم بسیار مهم است تا عوارض بیماری به صورت زمینگیر شدن بروز نیابد. اگر بیماری به سرعت تشخیص داده و درمان مناسب برای آن آغاز نشود، بهتدریج منجر به چسبیدن ستون مهرهها میشود و حرکات آنها را با مشکل مواجه میکند. با پیشرفت بیماری، بهتدریج قسمتهای فوقانیتر و حتی گردن گرفتار میشود، بهطوری که بیماران مبتلا نخواهند توانست حتی گردن را بالا بیاورند.
برای درمان این بیماری روماتیسمی، داروهای ضدالتهابی تجویز میشود. بهعلاوه درمانهای مکمل دیگری هم پیشنهاد میشود که در کاهش درگیری ستون مهرهها، مفاصل و چشم بیماران موثر است. نقش آموزش در این بیماران بسیار مهم است، چراکه اگر به آنها آموزش داده شود و به آنها برای جلوگیری از پیشرفت ناهنجاریهای ستون فقرات توصیه شود، زندگی بسیار مناسبتری خواهند داشت. بیشک برای افزایش آگاهی نسبت به این بیماری، عضویت در انجمن تخصصی بیماران مبتلا به AS بسیار مفید خواهد بود.
هر وقت کسی از کمردرد شکایت میکند، در تشخیص ابتدایی به او میگویند احتمالا دیسک کمر دارد، اما کمتر کسی در مواجهه با چنین دردی حدس میزند که مبتلا به یک بیماری ژنتیک با عنوان روماتیسم ستون فقرات است.
روماتیسم ستون فقرات یا A.S یک بیماری دردناک و پیشرونده است که مفاصل ستون فقرات را درگیر میکند. این بیماری ممکن است سایر مفاصل را نیز درگیر کند و روی سایر اندامها، بهویژه چشم، ریه، روده و قلب اثر بگذارد.
چند نکته مهم و کلیدی در تشخیص و افتراق این بیماری از سایر انواع کمردرد بهویژه دیسک کمر وجود دارد. این بیماری صرفا جنبه ژنتیک دارد و در بیش از 90 درصد مبتلایان، وجود ژن عامل بیماری (ژن B27) به اثبات رسیده است و بر خلاف دیسک کمر، درد مبتلایان با فعالیت بهبود مییابد و با استراحت شدت پیدا میکند.
مشخصه اصلی بیماری، چسبیده شدن ستون مهره هاست که حرکات بیمار را به تمام جهات کاهش میدهد، این بیماری بیشتر در افراد جوان و در دهه دوم و سوم زندگی دیده میشود و در مردان سه برابر زنان دیده میشود و احتمال بروز بیماری بعد از 50 سالگی بسیار کم است.
اگرچه این بیماری یکی از بیماریهایی است که ژنتیک در آن بسیار دخالت دارد، اما این که چرا بیماری به وجود میآید، هنوز مشخص نیست.
در سه بیماری پسوریازیس، لوپوس و AS ، ژنتیک نقش بسیار مهمی دارد، نوع خاصی از عفونت گوارشی (کلبسیلا) در فعال شدن و پیشرفت بیماری نقش بسیار مهم دارد. به بیان دیگر، در صورت وجود زمینه ژنتیک این بیماری، با ابتلا به عفونت رودهای خاصی که معمولا در دوران جوانی اتفاق میافتد، بیماری AS بروز میکند.
ماری AS گرچه زمینه ژنتیک دارد، اما ممکن است حتی در بستگان برخی بیماران به طور کامل بروز نکند و فقط علائم خفیفی را بروز دهد.
بیماری در همه افراد با دردهای ستون مهرهای بروز پیدا نمیکند، بلکه گاه با دردهایی در کف پاشنه، بین دو کتف و قسمت جلوی سینه بروز میکند و حتی با خار پاشنه و بیماریهای قلبی اشتباه گرفته میشود.
اینطور نیست که اگر ژن بیماری در شخصی وجود داشته باشد،وی به این بیماری مبتلا شود؛ بلکه خیلی از افراد ژن را دارند، ولی مبتلا نمیشوند. وجود ژن B27 احتمال ابتلا به بیماری را تا 20 درصد افزایش میدهد .بیماری AS در برخی افراد با درد خفیف در مفاصل کمری بروز میکند و در موارد حاد بیماری بهویژه در کسانی که سیگار میکشند با علائم التهابی شدید ظاهر میشود.
افرادی که با نشانههای احتمالی بیماری مواجه اند یعنی هنگام استراحت با درد کمر دست و پنجه نرم میکنند و دردشان با فعالیت روزانه تسکین مییابد یا با دردهای عضلانی ناشناخته در ناحیه پاشنه پا، میان دو کتف و جناغ سینه مواجهاند، باید به متخصص روماتولوژیست با تاکید به بررسی زمینه فامیلی بیماری مراجعه کنند.
گاهی بیماری با عوارض چشمی از جمله درد چشم و تاری ضعیف دید همراه است که البته با درمان ساده مرتفع میشود. بیشک آزمایش تخصصی، امآرآی و عکسبرداری از مفاصل به تشخیص قطعی بیماری کمک شایانی خواهد کرد.
از آنجا که روماتیسم ستون فقرات جنبه ژنتیک دارد، پیشگیری از آن ممکن نیست و مهمترین اقدام در صورت بروز نشانه احتمالی بیماری بهویژه با وجود زمینه خانوادگی، مراجعه سریع به متخصص روماتولوژی است تا بتوان با شروع سریع اقدامات درمانی از بروز عوارض شدید بیماری جلوگیری کرد.
راجعه سریع به پزشک، جلوگیری از پیشرفت بیماری و گرفتن آموزشهای لازم بسیار مهم است تا عوارض بیماری به صورت زمینگیر شدن بروز نیابد. اگر بیماری به سرعت تشخیص داده و درمان مناسب برای آن آغاز نشود، بهتدریج منجر به چسبیدن ستون مهرهها میشود و حرکات آنها را با مشکل مواجه میکند. با پیشرفت بیماری، بهتدریج قسمتهای فوقانیتر و حتی گردن گرفتار میشود، بهطوری که بیماران مبتلا نخواهند توانست حتی گردن را بالا بیاورند.
برای درمان این بیماری روماتیسمی، داروهای ضدالتهابی تجویز میشود. بهعلاوه درمانهای مکمل دیگری هم پیشنهاد میشود که در کاهش درگیری ستون مهرهها، مفاصل و چشم بیماران موثر است. نقش آموزش در این بیماران بسیار مهم است، چراکه اگر به آنها آموزش داده شود و به آنها برای جلوگیری از پیشرفت ناهنجاریهای ستون فقرات توصیه شود، زندگی بسیار مناسبتری خواهند داشت. بیشک برای افزایش آگاهی نسبت به این بیماری، عضویت در انجمن تخصصی بیماران مبتلا به AS بسیار مفید خواهد بود.
هر وقت کسی از کمردرد شکایت میکند، در تشخیص ابتدایی به او میگویند احتمالا دیسک کمر دارد، اما کمتر کسی در مواجهه با چنین دردی حدس میزند که مبتلا به یک بیماری ژنتیک با عنوان روماتیسم ستون فقرات است.
روماتیسم ستون فقرات یا A.S یک بیماری دردناک و پیشرونده است که مفاصل ستون فقرات را درگیر میکند. این بیماری ممکن است سایر مفاصل را نیز درگیر کند و روی سایر اندامها، بهویژه چشم، ریه، روده و قلب اثر بگذارد.
دکتر محمدمهدی امام، فوقتخصص روماتولوژی و عضو هیات علمی دانشگاه علومپزشکی شهید بهشتی درباره این بیماری به جامجم میگوید: چند نکته مهم و کلیدی در تشخیص و افتراق این بیماری از سایر انواع کمردرد بهویژه دیسک کمر وجود دارد. این بیماری صرفا جنبه ژنتیک دارد و در بیش از 90 درصد مبتلایان، وجود ژن عامل بیماری (ژن B27) به اثبات رسیده است و بر خلاف دیسک کمر، درد مبتلایان با فعالیت بهبود مییابد و با استراحت شدت پیدا میکند. این روماتولوژیست با تاکید بر این که مشخصه اصلی بیماری، چسبیده شدن ستون مهره هاست که حرکات بیمار را به تمام جهات کاهش میدهد، میافزاید: این بیماری بیشتر در افراد جوان و در دهه دوم و سوم زندگی دیده میشود و در مردان سه برابر زنان دیده میشود و احتمال بروز بیماری بعد از 50 سالگی بسیار کم است.
اگرچه این بیماری یکی از بیماریهایی است که ژنتیک در آن بسیار دخالت دارد، اما این که چرا بیماری به وجود میآید، هنوز مشخص نیست.
مفاصل هر قسمتی از بدن می تواند دچار التهاب شود . یکی از این قسمت ها مفاصل ستون مهره ها می باشد . برای اشنایی بیشتر شما مطلب زیر را از سایت پزشکان برایتان می آورم:
اسپوندیلیت انکیلوزان یکی از انواع بیماریهای التهابی مفاصل می باشد که شایعترین آنها روماتیسم مفصلی ( آرتریت روماتوئید ) می باشد.
اسپوندیلیت آنکیلوزان (روماتیسم ستون فقرات) یا AS یک بیماری مزمن و التهابی است که علائم آن درد و خشکی عضلات است. این بیماری بیش از همه ستون فقرات را تحت تاثیر قرار می دهد و موجب خشکی کمر، خمیده شدن ستون فقرات و درد هنگام نشستن و خم شدن می شود. این بیماری همچنین می تواند سایر مفاصل بدن را نیز تحت تاثیر قرار بدهد.
روماتیسم ستون فقرات در مردان ۴بار بیش تر از زنان دیده شده. علائم بیماری معمولا در سن ۱۵ تا ۴۵ سالگی به وجود می آید. درمان قطعی برای این بیماری و جود ندارد اما با روش های گوناگونی می توان دردّ التهاب و خشکی کمر را کنترل کرد و بهبود داد.
اسپوندیلیت انکیلوزان (روماتیسم ستون فقرات) یک بیماری مزمن است که به آرامی پیشرفت می کند. در مراحل اولیه استخوان های ساکروایلیاک در پشت لگن ملتهب و دردناک می شوند. در حقیقت یکی از اولین نشانه های بیماری AS حساسیت به لمس در ناحیه پشت لگن است. نشانه اولیه دیگر درد در پایین کمر است که تا باسن و ران ها ادامه دارد. این درد ممکن است کم یا زیاد باشد و گاهی شدت یابد و گاهی از بین بروند. خشکی و گرفتگی کمر معمولا در صبح بسیار بیشتر است و با حرکت کردن بیمار بهبود میابد.
با پیشروی بیماری ، سیستم ایمنی بدن برای مقابله با بیماری شروع به استخوان سازی می کند. هنگام حرکت دادن و خم کردن کمر درد شدت می یابد و چون بدن می داند که حرکت دادن مفصل موجب درد می شود با تشکیل استخوان های جدید سعی در محدود کردن حرکت مفاصل دارد. با استخوان سازی بدن ، بافت های استخوانی بین مهره ها شروع به شکل گیری می کنند و در نهایت مهره ها به هم جوش می خورند و در این حالت احتمال شکستگی کمر نیز زیاد است. علاوه بر این تشکیل بافت استخوانی لیگامنت ها را نیز تحت تاثیر قرار می دهد و همچنین باعث تنگی کانال نخاعی می شود که این حالت نیز منجر به مشکلات اعصاب نخاعی مانند ضعف حرکتی می شود.
علت دقیق بیماری اسپوندیلیت آنکیلوزان (روماتیسم ستون فقرات) مشخص نیست. اما دانشمندان معتقدند که علت اصلی بیماری ژنتیکی است و برخی عوامل محیطی بر آن تاثیر گذارند. اکثر افرادی که به این بیماری مبتلا هستند دارای ژنی به نام HLA_B27 هستند. ۹۵ درصد از بیماران سفید پوست و ۵۰ درصد از بیماران سیاه پوست مبتلا به AS دارای این ژن هستند و میزان ابتلا به این بیماری در میان افرادی که این ژن را ندارند کمتر است.
مشخص نیست که این ژن چگونه بر احتمال بروز AS اثر می گذارد و برخی معتقدند نوعی عفونت باکتریایی علت این بیماری است. درست است که این ژن احتمال بروز این بیماری را می دهد اما تمام کسانی که این ژن را دارند به AS مبتلا نمی شوند.
این بیماری از طریق یک آزمایش یا تست مشخصی قابل تشخیص نیست. در صورتی پزشک با توجه به شرح حال شما و علائمی که دارید احتمال ابتلا به این بیماری را بدهد موارد زیر را انجام می دهد:
– انجام معاینه فیزیکی کامل از جمله معاینه ستون فقرات و قفسه سینه
– تجویز عکسبرداری رادیولوژی یا دیگر عکسبرداری های تشخیصی برای مشاهده وضعیت استخوان ها و مفاصل
– تجویز آزمایش خون برای تشخیص وجود التهاب و ابتلا به انواع آرتروز
روش های درمانی که در مورد این بیماری به کار گرفته می شود با هدف بهبود علائم بیمار و پیشگیری یا کنترل تغییر شکل ستون فقرات انجام می شود. در موارد بسیار نادری به انجام جراحی نیاز است و روش های درمان غیر جراحی گوناگونی برای بیماری در دسترس هستند.
این روش یکی از بهترین راه ها برای تسکین طولانی مدت درد است به خصوص در صورتی که شخص همزمان با انجام ورزش از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی ( که پزشک تجویز کرده) استفاده کند. انجام ورزش باعث افزایش دامنه حرکتی مفاصل و منعطف نگه داشتن آن ها می شود. از طرفی بی حرکتی و عدم انجام ورزش برای مدت طولانی باعث رشد استخوانی بیشتر در ستون فقرات و جوش خوردن آن ها به هم می شود چرا که در اثر عدم تحرک مفاصل به اندازه کافی به کار گرفته نمی شوند. انجام ورزش همچنین به داشتن قامت صحیح ( راستای صحیح کمر و نه به شکل قوز و خمیده) می شود چرا که عضلات کمر تقویت شده و به خوبی از ستون فقرات محافظت می کنند.
داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند ناپروکسن و ایندومتاسین داروهایی هستند که اغلب پزشکان برای این بیماری تجویز می کنند . این دارو ها درد و التهاب و خشکی و بی حرکتی مفصل را بهبود می دهند. از عوارض این دارو ها خونریزی معده است.
در صورتی که داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی برای بیمار موثر نباشد پزشک داروهای بلوک کنندهTNF (یا ضد عامل نکروز دهنده تومور) را تجویز می کند. TNF یک سلول پروتئینی است که در بیماری های روماتیسم مفصلی باعث التهاب مفصل می شود. داروهای بلوک کننده TNF این سلول ها را هدف قرار می دهند و باعث کاهش التهاب و درد و خشکی و ورم مفصل می شوند. این داروها از طریق تزریق زیر پوستی یا داخل رگ به بیمار داده می شوند.عوارض جانبی این داروها فعال شدن بیماری سل نهفته یا خاموش د بدن و برخی اختلالات عصبی می باشد
ممکن است پزشک انجام درمان های فیزیوتراپی را به شما تجویز کند. یک دوره توانبخشی که به خوبی طراحی شده باشد می تواند در تسکین درد و التهاب اثر زیادی داشته باشد، دامنه حرکتی و قدرت ماهیچه های بیمار را بالا ببرد و به او کمک کند کار های روزانه اش را با راحتی و توانایی بیشتر انجام دهد.
نوع ویژه ای از بریس یا کمر بند طبی با نام TLSO که مانند یک کت می باشد به بیمار تجویز می شود که به منظور ثابت نگه داشتن قسمت میانی ستون فقرات است. این بریس برای مدت سه ماه یا بیشتر باید پوشیده شود. مدت زمان لازم برای پوشیدن بریس به میزان پیشرفت بیماری و وضعیت فعلی ستون فقرات و وجود شکستگی یا دفورمیتی در ستون فقرات بستگی دارد.
یک بریس مخصوص گردنی به نام HALO برای شکستگی های ستون فقرات ناشی از AS در ناحیه گردن استفاده می شود و علاوه بر بی حرکت نگه داشتن کشش ستون فقرات هم اعمال می کند. این بریس دارای میله هایی است که روی جمجمه قرار داده شده و توسط حلقه ای به دور سر به هم متصل شده و این حلقه توسط دو میله عمودی به کت که محکم به بالا تنه چسبیده ست وصل شده و از این طریق سر را بی حرکت نگه می دارد. این بریس نیز بسته به شدت بیماری برای مدت سه ماه یا بیشتر استفاده می شود.
کورتیکواستروئید داروهای ضد التهاب قوی هستند که می توان به صورت قرص خوراکی یا تزریق مستقیم به محل مورد استفاده قرار داد. در صورتی که مفاصل خاصی شدیدا ملتهب هستند، این دارو مستقیما به مفصل یا مهره تزریق می شود. بعد از تزریق بیمار باید تا ۴۸ ساعت استراحت کند و بعد از آن اثر دارو مشخص می شود و درد تسکین می یابد. به علت عوارض ناشی از دارو، تزریق این دارو باید به دو یا سه بار در سال محدود شود و بین تزریق ها ( به یک محل) حداقل سه ماه فاصله باشد.
اکثر موارد ابتلا به AS نیازی به انجام جراحی ندارند. در مواردی که مفصل شدیدا آسیب دیده باشد ممکن است برای تسکین درد و بازیابی حرکت مفصل نیاز به جراحی تعویض مفصل باشد. برای مثال در موارد آسیب شدید مفصل لگن ( جایی که بیماری از آن جا شروع می شود) نیاز به تعویض مفصل لگن است. در موارد نادری نیز بر اثر خمیدگی و تغییر شکل شدید ستون فقرات نیاز به انجام جراحی بر روی ستون فقرات می باشد.
کمردرد، یکی از دردهای شایع در همهی جوامع است؛ رایجترین علت آن نیز دیسک کمر است؛ اما گاهی ممکن است بیماری که با درد کمر به پزشک مراجعه کرده و برای وی تشخیص دیسک کمر داده شده؛ پس از دریافت شیوههای درمانی، نتیجهی مطلوبی مشاهده نکند و حتی احساس کند مشکلات دیگری نیز به کمردردش اضافه شده است.
روماتیسم ستون فقرات، یک بیماری مزمن التهابی است که معمولا ستون فقرات و مفاصل ران را مبتلا میکند. نام لاتین آن، «اسپوندیلیت آنکیلوزان» است. «انکیلوزینگ» به معنای «به هم چسبیدن و جوش خوردن» و اسپوندیلیت به معنای «التهاب ستون فقرات» است.
در روماتیسم ستون فقرات، بافتهایی که رباطها و عضلات را به استخوانها وصل میکنند؛ دچار التهاب میشوند. این التهاب، موجب کمردرد و خشکی و کاهش حرکت میشود که معمولا شروع آن از قسمت پایین کمر یا کفل است؛ ولی به تدریج قسمتهای بالاتر کمر، قفسهی سینه و گردن را نیز درگیر میکند. در نوع شدید بیماری، تداوم التهاب این قسمتها موجب میشود که بافتهای نرم بین مهرهها حالت استخوانی پیدا کرده و مهرهها به یکدیگر متصل شوند. نتیجهی این تغییرات، از بین رفتن حرکت و انعطافپذیری این قسمتها خواهد بود.
بیشتر در افراد جوان بین 16 تا 45 سال شیوع دارد و معمولا تا پایان عمر فرد ادامه پیدا میکند. این بیماری، در بین زنان، شیوع کمتری دارد. تقریبا از هر چهار بیمار، سه نفر مرد هستند. بیماران زن مبتلا به روماتیسم ستون فقرات، معمولا نشانههای ملایمتری دارند که همین نکته باعث میشود تشخیص بیماری در آنها، مشکلتر باشد. احتمال درگیری سایر مفاصل به غیر از ستون فقرات، در زنان بیشتر از مردان است.
در پنج درصد بیماران مبتلا به روماتیسم ستون فقرات، شروع بیماری از دوران کودکی است. احتمال ابتلا به این بیماری در پسرها بیش از دخترهاست. کودکانی که به این بیماری، مبتلا میشوند؛ نشانههای بیماری ابتدا در باسن، زانوها یا پاشنههای پای آنها آشکار میشود و سپس به ستون فقرات گسترش پیدا میکند.
گرچه علت اصلی ایجاد این بیماری هنوز ناشناخته است؛ ولی ارتباط قوی بین یک نشانگر ژنتیکی HLA B27)) با این بیماری وجود دارد. تحقیقات نشان داده است که بیش از 90 درصد افراد سفیدپوست مبتلا به روماتیسم ستون فقرات، دارای آنتیژن مذکور هستند. از طرفی، کمتر از پنج درصد افرادی که این آنتیژن را دارند؛ به این بیماری مبتلا میشوند. اگر در شخصی که دارای این آنتیژن است؛ سابقهی خانوادگی ابتلا به روماتیسم ستون فقرات وجود داشته باشد؛ احتمال ابتلا به این بیماری در وی، به مراتب بیشتر از سایر افراد دارای این آنتیژن است.
در برخی افراد، به ویژه کسانی که زمینهی ژنتیک مثبت دارند؛ در پی ابتلا به عفونت گوارشی(اسهال عفونی) و عفونت ادراری، دچار روماتیسم ستون فقرات میشوند. معمولا فاصلهی زمانی یک هفته تا یک ماه بین عفونت و شروع روماتیسم وجود دارد.
علاوه بر این، کسانی که مبتلا به بیماری پوستی پسوریازیس هستند و افرادی که به بیماری التهابی روده (کولیت اولسر و کرون) مبتلا هستند؛ ممکن است دچار روماتیسم ستون فقرات شوند.
اولین علامت روماتیسم ستون فقرات، درد در نواحی باسن و پایین کمر است. کمردرد در این بیماری، ویژگیهایی دارد که آنرا از کمردردهای معمولی، متمایز میکند. درد این بیماران هنگام استراحت یا بیحرکتی، بدتر میشود.
بیماران در نیمههای شب از درد کمر یا پشت، بیدار میشوند و صبحها احساس خشکی و سفتی در کمر دارند. این نشانهها پس از فعالیت و ورزش یا دوش آبگرم، بهتر میشوند. این نوع درد را اصطلاحا «درد التهابی» مینامند. برعکس، دردهای غیرالتهابی یا به اصطلاح، مکانیکی(برای مثال، ناشی از آرتروز کمر) با استراحت، بهتر و با فعالیت، بدتر میشوند.
کمر درد در بیماران مبتلا به روماتیسم ستون فقرات، شروع تدریجی داشته و با گذشت زمان بر شدت آن افزوده میشود؛ ولی کمردرد ناشی از دیسک کمر، شروع ناگهانی داشته و معمولا پس از بلند کردن جسم سنگین ایجاد میشود.
کمردرد ناشی از روماتیسم، از قسمتهای پایین کمر، شروع شده و به ناحیهی گردن، گسترش پیدا میکند و هرگز به پایینتر از زانو تیر نمیکشد؛ در حالیکه درد تیرکشنده به پایینتر از زانو و حتی انگشتان پا در دیسک کمر بسیار شایع است.
سن ابتلا نیز یکی دیگر از تفاوتهای این بیماریهاست. آرتروز کمر، خاص افراد مسن است؛ در حالیکه روماتیسم ستون فقرات، در افراد کمتر از 45 سال بروز میکند. همچنین، بروز علایمی در سایر اعضا مانند التهاب چشم، تورم سایر مفاصل و التهاب پاشنهی پا در روماتیسم ستون فقرات پیش میآید؛ در حالی که در کمردرد روماتیسمی وجود ندارد.
بر اثر ابتلا به بیماری روماتیسم ستون فقرات، چه عوارض و اختلالاتی در بدن فرد ایجاد میشود؟
در نوع شدید بیماری، تداوم التهاب ستون فقرات موجب میشود بافتهای نرم بین مهرهها، حالت استخوانی پیدا کرده و مهرهها به یکدیگر متصل شوند.
نتیجهی این تغییرات، از بین رفتن حرکت و انعطافپذیری قسمتهای مختلف ستون فقرات خواهد بود؛ برای مثال، جوش خوردن ستون فقرات کمری، موجب میشود که بیمار نتواند به جلو خم شود و دستها را به زمین برساند و درگیری ستون فقرات در ناحیهی گردن موجب میشود بیمار نتواند گردنش را به عقب یا طرفین بچرخاند و گردن به جلو و پایین، خم میشود.
ابتلای دیوارهی قفسهی سینه موجب میشود بیمار نتواند نفس عمیق بکشد و ابتلای فقرات پشتی میتواند درد قفسهی سینه ایجاد کند که ممکن است با دردهای قلبی، اشتباه گرفته شوند.
التهاب محلهای اتصال رباطها و عضلات به استخوان، موجب درد، خشکی و محدودیت حرکتی در این نواحی میشود. این مساله ممکن است علاوه بر ستون فقرات، در کف پا و پشت پاشنهی پا نیز ایجاد درد کند. خستگی نیز از علایم شایع و مزاحم است؛ بیخوابی ناشی از درد شبانه، تب و کاهش وزن از دیگر عوارض هستند. التهاب لایهی داخلی مفاصل ممکن است در مفاصلی مانند ران، زانوها، مچ پاها و انگشتان پا به وجود آید.
التهاب حاد قسمت جلوی چشم در دورهای از این بیماری، در یک سوم بیماران ممکن است ایجاد شود. علایم این عارضه، قرمز شدن، درد و احساس وجود جسم خارجی در چشم است. در صورت بروز این علایم، لازم است بیمار بلافاصله به چشمپزشک مراجعه کند. عدم درمان این عارضه میتواند منجر به اختلال در دید چشم شود. در کمتر از پنج درصد بیماران مبتلا به روماتیسم ستون فقرات، التهاب در قسمتهای دیگر بدن ممکن است منجر به نارسایی دریچهی آئورت قلب، فیبروز ریوی و ورم پروستات یا ورم لولههای تخمدان شود.
پوکی استخوان در بسیاری از بیماران مبتلا به روماتیسم ستون فقرات ایجاد میشود که اگر تحت درمان مناسب قرار نگیرد، میتواند منجر به شکستگی مهرهها و سایر استخوانها شود.
درمان قطعی برای روماتیسم ستون فقرات وجود ندارد؛ ولی با کنترل درد، ورزش و حفظ وضعیت بدن در حالت مناسب، میتوان از تغییر شکل بدن جلوگیری کرد و زندگی عادی داشت.
روماتیسم ستون فقرات یک بیماری مزمن و مادامالعمر است؛ حتی اگر علایم بیمار، خفیف و قابل تحمل باشد؛ باید تحت نظر روماتولوژیست باشد تا عوارض بیماری تشخیص داده و درمان شوند.
دارودرمانی، رکن لازم درمان روماتیسم ستون فقرات است. هدف از مصرف دارو، برطرف کردن درد و خشکی است تا امکان انجام ورزش، حفظ وضعیت مناسب بدن و فعالیتهای طبیعی فراهم شود. این داروها شامل داروهای ضد التهابی هستند.
ورزش نیز بخش جداییناپذیر درمان است. با وجود اینکه ممکن است برخی افراد، وقت کافی برای ورزش نداشته باشند؛ باید حتما برای ورزش روزانهی خود، وقتی را در نظر بگیرند. ورزش باعث افزایش تحرک شده؛ به حفظ وضعیت مناسب بدن کمک میکند و درد را کاهش میدهد. ورزشهایی مانند نرمشهای کششی که توسط فیزیوتراپیست تجویز میشود؛ شنا، بدمینتون، پیادهروی و اسکی، برای بیمار مبتلا به روماتیسم ستون فقرات مناسب هستند.
علاوه بر این در بیماری روماتیسم ستون فقرات، ممکن است گرفتاری مفصل ران، به حدی پیشرفت کند که به خاطر درد زیاد و ناتوانی در ایستادن و راه رفتن، نیاز به تعویض مفصل ران باشد. عمل جراحی تعویض مفصل در مورد زانو و شانه هم ممکن است لازم شود.