غبارگیر یا بگ فیلتر چیست؟

بگ فیلتر یا غبارگیر صنعتی یکی از مهمترین و کار آمدترین انواع دستگاه های فیلتراسیون هوا و گرد و غبار می باشد که با توجه به لزوم رعایت استانداردهای زیست محیطی درکارخانه ها و مراکز صنعتی و نیز جهت جلوگیری از هدر رفت محصول تولید شده در کارخانه ها و پخش آن در محیط و همچنین رعایت بهداشت و سلامت جسمی و روحی کارگران، استفاده از آن در بسیاری ازمحیط های دارای گرد و غبار اجتناب ناپذیر می باشد. بسته به شرایط کاری، نوع و مقدار غبار و حجم هوا یا گاز لازم برای جابجایی، تعداد و مساحت محل های انتشار غبار و نوع آلودگی، ابعاد و اندازه ی بگ فیلتر، طول و نوع کیسه متغیر می باشد و ممکن است از یک تا چند صد کیسه داخل دستگاه استفاده شود.

بگ فیلتر و انواع آن:

• سنتی (غیر اتوماتیک)
• مکانیکی (ویبره ای)
• هوای معکوس (Reverse air)
• جت پالس دار (jet pulse cleaning system)

بگ فیلتر سنتی:

برای کاهش هزینه ها در کارگاه های تولیدی که از توان مالی کافی برخوردار نمی باشند غبارگیر سنتی تعبیه می گردد. در این نوع بگ فیلتر ها، بر خلاف سایر غبار گیر های رایج، در مسیر عبور غبار قرار می گیرد و غبار به همراه هوای عبوری ااز داخل فن مکنده سانتریفیوژ عبور نموده و به داخل کیسه ها هدایت می شود. در این نوع غبارگیر ها در صورتیکه تک واحدی باشند پس از مدتی کیسه ها پر شده و میزان کارایی دستگاه افت خواهد نمود و راندمان کاهش خواهد یافت، لذا بایستی مکنده خاموش شده و غبار جمع شده داخل کیسه ها سقوط نموده و داخل هاپر دستگاه ریخته و تخلیه شوند. در صورتیکه خاموش شدن سیستم امکان پذیر نباشد (برای مثال حین غبار گیری از کوره ها) میبایستی دستگاه دو واحده ساخته شود و یک واحد از کل سیستم رزرو باشد تا در صورت پر شدن کیسه های واحد اول، غبار به یونیت دوم هدایت شده و بدون خاموشی سیستم می توان یونیت اول را خالی و عاری از غبارنمود. در این نوع فیلترها نیازی به سبدهای فلزی و جت پالس نیست و کیسه‌های آن بر خلاف غبارگیر حین کارکرد دستگاه قابل روئیت و دسترسی می‌باشند.

بگ فیلتر مکانیکی:

در این روش جهت کاهش هزینه های ساخت به‌ جای استفاده از شیر برقی، روی بدنه دستگه و یا صفحه نگه دارنده کیسه ها ویبراتور نصب میگردد و با استفاده از تایمر هر چند دقیقه در اثر ایجاد لرزش، غبار جمع شده بر روی فیلتر ها تخلیه میگردند. مزیت این روش ارزان بودن آن می باشد. بزرگترین ایراد این روش استهلاک زیاد و آسیب به دستگاه و کیسه و سبد ها در اثر لرزش می باشد.

بگ فیلتر هوای معکوس:

در این نوع غبار گیر ها نصب کیسه ها مانند غبارگیر های جت پالس دار انجام میگیرد، و بخش داخلی دستگاه به اتاقک های مجزا از یکدیگر تقسیم می گردد و هر اتاقک با یک دمپر از اتاقک های دیگر جدا می گردد. به هر دمپر یک سروو موتور یا جک پنوماتیک متصل می گردد و با باز و بسته شدن دمپر ها جهت ورود هوا به فیلتر ها معکوس شده و باعث پاک شدن کیسه های هر اتاقک می گردد. در این نوع فیلتر ها، در آن واحد یکی از اتاقک ها در حال تمیز شدن یا out of service می باشد.

بگ فیلتر های جت پالس دار:

این نوع بگ فیلتر ها شامل محفظه های مکعبی و گاها استوانه ای می باشند که در قسمت زیرین آن قیف (هاپر) با شیب حدود 60 درجه قرار می گیرد. درون بخش مکعبی دستگاه فیلترهای پارچه ای جایگذاری می شوند که هرکدام با یک سبد فلزی سبک به عنوان نگه دارنده پوشیده می شوند. هوای یا گاز حاوی گرد و غبار یا دود توسط فن مکنده سانتریفیوژ و از طریق لوله های انتقال هوا به درون دستگاه هدایت می شود و ذرات غبار در سطح بیرونی فیلتر ها باقی مانده و هوای تصفیه شده با عبود از منافذ کیسه به بخش داخلی استوانه وارد شده و با بالا و اتاق تمیز هدایت می گردد و از قسمت بالایی محفظه عبور می کند. در نهایت هوای عاری از آلودگی از طریق فن مکنده خارج شده و به محیط باز دمیده می شود.

بگ فیلتر و اجزاء اصلی آن:

هاپر: شامل قیف به زاویه حداقل 60 درجه می باشد و محل تجمع غبار تخلیه شده از دور کیسه ها و ذخیره آن می باشد تا با باز شدن دریچه تخلیه یا روتاری ولو و یا ماردون اسکرو مواد از آن خارج شود. در صورت کم بودن شیب هاپر، امکان تجمع مواد و سختی تخلیه آن ها وجود دارد، لذا باید هاپر غبارگیر از شیب کافی برخوردار باشد و همچنین برای مواد چسبنده مانند غبار آهک هیدراته یا بنتونیت که دارای کمی رطوبت بوده و جذب کننده رطوبت می باشند میبایستی شیب بیشتری در نظر گرفته شود. در زیر هاپر دریچه تخلیه قراردارد که معمولا در این قسمت روتاری ولو تعبیه می شود.

سبد های فلزی: جهت نگه داشتن کیسه ها و آویزان نگه داشتن پارچه ها درون محفظه. بهتر است این سبد ها از مفتول مسوار ساخته شوند.

کیسه های بگ فیلتر: برای تصفیه ی هوا و جداسازی غبار که می تواند بسته به شرایط کارمانند دمای کارکرد، میزان رطوبت و بخار و اندازه ی ذرات از جنس پلی پروپیلن (poly propylene)، پلی استر (poly estere)، پن (poly acrylo nitrile) ، فایبر گلاس (glass fiber) و … باشد. برای مثال در ساخت غبارگیر صنعتی کوره های آهک و سیمان، می بایست از پارچه های مقاوم در برابر حرارت استفاده نمود.

قیف ونتوری: جهت افزایش تاثیر جت پالس و جلوگیری از بازگشت هوای عطسه شده درون کیسه ها به فضای بالایی کیسه ها. در واقع وجود شیپوری ها راندمان جت پالس (Jet pulse) را افزایش داده و باعث پاک شدن بهتر فیلتر ها می شوند.

شیر برقی: برای باز و بسته شدن خودکار و دمیدن پالس هوای فشرده درون کیسه ها و پاکسازی پارچه ها

شیر دوار ایر لاک (Rotary valve): برای خارج کردن غبار از قیف و بدون ورود هوای بیرونی به داخل قیف. در صورت عدم استفاده از شیر دوار تخلیه ی قیف دشوار و خارج از کنترل خواهد بود. چرا که اپراتور با ریزش ناگهانی مواد درون قیف و یا عدم ریزش مواد به پایین (به علت مکش قوی فن سانتریفیوژ) مواجه خواهد بود.

موارد مصرف و کاربردهای غبارگیر:

• واحد های خردایش و آسیاب کردن سنگ معدن و مواد شیمیایی
• کوره دوار کارخانه های پخت گچ، سیمان، آهک، دولومیت و …
• کوره دوار ذوب شمش فلزات روی، مس، چدن، سرب و …
• کارخانه های تولید MDF، نئوپان و چوب بری ها
• کارخانه های تولید عایق های الکتریکی
• اکسید روی، سرب و مس