مردم گرجستان به چه زبانی صحبت میکنند؟ فارسی؟!

وقتی به گرجستان سفر می‌کنید یا درباره این کشور مطالعه می‌کنید، یکی از اولین سوالاتی که به ذهن می‌رسد این است که مردم گرجستان به چه زبانی صحبت می‌کنند؟ پاسخ به این سوال نه تنها به درک بهتر فرهنگ و تاریخ این کشور کمک می‌کند، بلکه می‌تواند تجربه‌ شما را در ارتباط با مردم گرجستان غنی‌تر کند. زبان گرجی، با الفبای منحصر به فرد و تاریخچه‌ای که به هزاران سال پیش بازمی‌گردد، یکی از ارکان هویت ملی گرجستان است. این زبان نه تنها در زندگی روزمره‌ مردم گرجستان نقش اساسی ایفا می‌کند، بلکه در ادبیات، هنر و موسیقی این کشور نیز جایگاه ویژه‌ای دارد. در ادامه با زبان مردم گرجستان بیشتر آشنا خواهید شد.

زبان مردم گرجستان چیست؟

زبان رسمی گرجستان، زبان گرجی است. زبان گرجی در طول تاریخ سه مرحله اصلی تکامل را پشت سر گذاشته است. این زبان یکی از ده زبان کهن جهان محسوب می‌شود و به خانواده زبان‌های کارتولی که شامل گرجی، مگرلی، لازی و سوانی است، تعلق دارد. زبان گرجی در میان این زبان‌ها به ‌عنوان زبان ادبی و علمی شناخته می‌شود. علاوه بر گرجستان، در کشورهایی مانند آذربایجان، شمال شرق ترکیه، اوکراین، روسیه، آمریکا و حتی در شهرهای فریدون‌شهر و بوئین میاندشت ایران نیز به این زبان صحبت می‌شود. در گذشته، این منطقه شاهد جنگ‌ها و درگیری‌های زیادی بوده که بر زبان گرجی نیز تأثیر گذاشته است. تا قبل از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی که گرجستان بخشی از آن بود، زبان روسی در گرجستان رایج بود و گرجی‌ها به زبان روسی صحبت می‌کردند.

پس از جدایی از روسیه و استقلال، زبان ملی گرجستان از روسی به گرجی تغییر یافت و اکنون 80 درصد از جمعیت چهار میلیونی این کشور به زبان گرجی صحبت می‌کنند. زبان گرجی به‌ عنوان یکی از زبان‌های سخت نوشتاری در کنار زبان‌هایی مانند چینی، هندی، ژاپنی و کره‌ای شناخته می‌شود. البته همه حروف آن سخت نیستند و 8 حرف از این الفبا دارای تلفظ خاص گرجی هستند. جالب است بدانید که در زبان گرجی می‌توان سه، چهار یا حتی هشت حرف بی‌ صدا را همزمان در کنار هم قرار داد، اما نمی‌توان دو حرف بی ‌صدای مشابه را در یک کلمه کنار هم گذاشت.

زبان مردم تفلیس و باتومی چیست؟

زبان گرجی، زبان اصلی مردم تفلیس و باتومی است. بر اساس آمار جهانی، تنها حدود 4 میلیون نفر در سراسر جهان به این زبان صحبت می‌کنند. این آمار شامل افرادی است که زبان مادری‌شان گرجی است و همچنین کسانی که آن را به عنوان زبان دوم یاد گرفته‌اند. بخش عمده‌ای از این جمعیت در تفلیس زندگی می‌کنند، به همین دلیل گاهی اوقات زبان گرجی را با نام تفلیسی نیز می‌شناسند.

آشنایی با تاریخچه زبان گرجی

زبان گرجی به مدت پانزده قرن تنها زبان نوشتاری در منطقه قفقاز جنوبی بود. قدیمی‌ترین کتیبه‌های موجود به این زبان به قرن پنجم میلادی بازمی‌گردد. بقای این زبان از آغاز تا امروز به دلیل استفاده مداوم آن توسط اعضای کلیسای ارتدکس به عنوان زبان آیینی بوده است. زبان گرجی در سه دوره اصلی شامل دوره گرجستان قدیم (تا قرن دوازدهم)، دوره قرون‌ وسطی (از قرن یازدهم تا قرن هجدهم) و دوره مدرن گرجستان (از قرن هجدهم با آغاز رنسانس) توسعه یافته است. در دهه 1860، سه نویسنده برجسته به نام‌های شاهزاده ایلیا چاوچاوادزه، آکاکی تسرتلی و واژا پشاولا نقش مهمی در احیای این زبان داشتند.

زبان‌های محلی گرجستان

علاوه بر زبان گرجی که زبان رسمی و ملی این کشور است، زبان‌های محلی متعددی نیز در مناطق مختلف گرجستان صحبت می‌شوند. این زبان‌ها که اغلب در جوامع کوچک‌تر و در مناطق کوهستانی و روستایی یافت می‌شوند، بخشی از میراث فرهنگی و هویتی این کشور را تشکیل می‌دهند. یکی از این زبان‌های محلی، زبان سوانی است که در منطقه‌ی سوانتی در شمال غربی گرجستان صحبت می‌شود. این زبان، با ساختار و واژگان خاص خود، یکی از قدیمی‌ترین زبان‌های قفقازی به شمار می‌رود. زبان محلی دیگری که در گرجستان صحبت می‌شود، زبان مینغرلی نام دارد که در منطقه‌ سامگرلو در غرب گرجستان رایج است. این زبان نیز با داشتن ویژگی‌های منحصر به فرد، نقش مهمی در حفظ هویت فرهنگی مردم این منطقه ایفا می‌کند. زبان لازیکی نیز یکی دیگر از زبان‌های محلی گرجستان است که در مناطق ساحلی دریای سیاه و در میان جامعه‌ لازها صحبت می‌شود. این زبان، با تاریخچه‌ای که به دوران باستان بازمی‌گردد، همچنان در میان مردم این منطقه زنده و پویا است.

آیا در گرجستان فارسی صحبت میکنند؟

همانطور که متوجه شدید؛ زبان رسمی گرجستان، گرجی است. اما سوالی که ممکن است برای شما پیش بیایید این است که آیا در گرجستان فارسی صحبت میکنند؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم که تعداد کمی از مردم به زبان فارسی در گرجستان صحبت می‌کنند. این افراد معمولاً ایرانیانی هستند که در گرجستان زندگی می‌کنند یا کسانی که در دانشگاه‌ها زبان فارسی را مطالعه کرده‌اند. همچنین، گرجی‌های ساکن ایران، به ‌ویژه در فریدون ‌شهر، به هر دو زبان گرجی و فارسی مسلط هستند. حدود ۴۰۰ سال پیش، شاه عباس صفوی گرجی‌های فریدون‌شهر را از گرجستان به ایران کوچاند. این جابه‌جایی‌ها در دوره‌هایی که جنگ‌هایی بین ایران و گرجستان رخ داده بود، صورت گرفت. گرجی‌های ایران با وجود نداشتن کتاب و آموزش رسمی، زبان گرجی را به صورت شفاهی به نسل‌های بعد منتقل کردند و آن را حفظ نمودند.

در دوره‌هایی از تاریخ، به دلیل استعمار بخش شرقی گرجستان توسط ایران، برخی واژگان فارسی وارد زبان گرجی شده‌اند. برای مثال کلماتی مانند چنگال، پول، سفره (سوپرا)، پرده، پنجره، شیشه (شوشا)، ناموس، گیج (گیژی)، جیب، ریحان، بادمجان (بادریجانی)، دارچین، ساعت، حوض (آوضی) و اتاق (اتاخی) از زبان فارسی به گرجستان وارد شده‌اند.  آژانس گردشگری مای پرواز یکی از چارترکننده‌های اصلی تور گرجستان است که همیشه تلاش می‌کند بهترین خدمات را با قیمت‌های مناسب ارائه دهد می‌گوید استفاده از از اپلیکیشن‌های موبالی ترجمه فارسی به گرجی تا 70 درصد ملزومات یک مسافر را برآورده میکند.

نکاتی در مورد زبان گرجستان

حالا که با زبان مردم گرجستان و تاریخچه آن بیشتر آشنا شدید، دانستن نکات زیر می‌تواند برای شما جالب باشد:

• در گرجستان علاوه بر زبان گرجی، به زبان‌های Mengrelian، Svan و Laz نیز صحبت می‌شود. زبان گرجی دارای ۱۸ گویش مختلف است و گویش استاندارد آن بر اساس گویش کارتفلین (Kartvelian) است.
• یکی از ویژگی‌های جالب زبان گرجی، عدم تفاوت جنسیتی در ضمایر سوم‌ شخص است. برای اشاره به سوم ‌شخص از کلمه (آن) استفاده می‌شود که مشابه زبان فارسی است. همچنین، اگر جمله‌ای با اسم یا فامیل تمام شود و به حرف صدادار ختم نشود، حرف (ا) در پایان کلمه اضافه می‌شود.
• اعداد در زبان گرجی به شیوه‌ای مشابه اعداد فرانسوی بیان شده و بر اساس عدد ۲۰ محاسبه می‌شوند. به عنوان مثال، عدد ۸۴ به صورت (چهار بیست و چهار) گفته می‌شود.
• زبان گرجی وام‌ واژه‌هایی از زبان‌های ترکی، عربی و فارسی دارد که نشان ‌دهنده تعاملات تاریخی و فرهنگی گرجستان با همسایگانش است.
• امروزه، گرجستان برای پیوستن به کشورهای اروپایی تلاش می‌کند و یکی از اقدامات آن انتخاب زبان انگلیسی به‌ عنوان زبان دوم است. به همین خاطر اگر تجربه سفر به گرجستان را داشته باشید متوجه می‌شوید که زبان انگلیسی در گرجستان نیز جایگاه بالایی دارد.

جمع بندی

آشنایی با این که مردم گرجستان به چه زبانی صحبت می‌کنند و یادگیری حتی چند کلمه از زبان گرجی می‌تواند پل محکمی بین شما و مردم این کشور باشد. زبان گرجی نمادی از تاریخ و فرهنگ غنی گرجستان است. اگر قصد سفر به گرجستان را دارید باید بدانید که تلاش برای فهم و یا استفاده از زبان این کشور نشانه‌ای از احترام و علاقه‌ شما به فرهنگ گرجستان است که این موضوع برای مردم گرجستان بسیار لذت بخش خواهد بود.