خار مریم

خار مریم ,خار مریم خواص,خار مریم کبد چرب,خار مریم و لاغری,خار مریم نحوه مصرف,خار مریم چیست,خار مریم فشار خون,خار مریم برای کبد,خار مریم کبد

توضیحاتی در مورد خار مریم

این گیاه در طول دوره رشد خود، ۳۰ تا ۲۰۰ سانتی‌متر قد کشیده و دارای شکل تقریباً مخروطی شکل بوده. بوته این گیاه به‌طور میانگین تا ۱۶۰ سانتی‌متر قطر رشد داشته‌است. ساقه این گیاه معمولاً دارای حالت پنبه‌ای در دور خود بوده و بیشتر فضای این ساقه توخالیست. برگهای این گیاه معمولاً دارای شکل مستطیلی یا به شکل نیزه در دور خود و پراکنگدی آن‌ها معمولاً چندبرگی یا دو برگی است. سرگل خوش‌رنگ این گیاه ۴ تا ۱۲ سانتی‌متر عرض و پهنا داشته. در نیمکره شمالی این گیاه از ماه خرداد تا اواسط شهریور و در نیم‌کره جنوبی این گیاه از آذر تا اوایل بهمن می‌روید. دانه این گیاه رنگ سبز تیره یا در بعضی نژادها سیاه می‌باشد و کاسه این گل که دانه‌ها در آن قرار می‌گیرند رنگ زرد مانندی دارد.در این مطلب از سایت جسارت در مورد خار مریم صحبت میکنیم امیدواریم مورد توجه قرار بگیرد.

خار مریم چیست

خار مریم (نام علمی: Silybum marianum) یا همچنین شناخته شده در نزد مردم ایران با اسم مارتیغال و با نام‌های شناخته شده در جهان از قبیل نام انگلیسی خار شیری (milk thistle), marian thistle, mary thistle  یا خار اسکاتلندی. گیاه خار مریم از رده دولپه‌ای‌ها، راسته گل‌مینا و تیرهٔ کاسنیان می‌باشد، این گیاه با بازه زمانی رشد هر یک سال یا در بعضی نژادها هر دوسال بوده و خودرو می‌باشد. شکل ظاهری معمول این گیاه، گلی با رنگهای قرمز تا بنفش و برگهایی رنگ رفته و دارای رنگ سبز مایل به زرد و به‌همراه وریدهای سفید رنگ هستند.

منطقه رشد خار مریم

فراوانترین منطقه رشد این گیاه، سواحل جنوب شرقی انگلیس (که فراوانترین نقطه کره زمین، این منطقه است)، ایران، آمریکای شمالی و استرالیا و نیوزیلند می‌باشد. مزارع ساخته شده توسط انسان این گیاه، برای مصارف دارویی و برآورد مواد اولیه صنعتی از این گیاه در مناطق وسیعی در اتریش (منطقه والدویرتل)، آلمان، مجارستان، لهستان، چین و آرژانتین قرار داشته و در مناطق اروپایی کاشت این گیاه، هر ساله در بین ماه‌های مارس تا آوریل انجام و برداشت آن در ماه اگوست در حدود ۲ تا ۳ هفته بعد از گل دادن این گیاه در دو مرحله (بریدن و تمیزکردن یا خرمن‌کوبی) انجام می‌شود. دانه‌های خار مریم یکی از مهمترین منابع طبعی دارویی برای امراض کبد است، ماده سیلیمارین موجود در دانه‌های این گیاه یکی از موثرترین پادزهرها حتی برای موارد مسمویت ناشی از قارچ مهلک کلاهک مرگ نیز هست. این گل همچنین استفاده زیبایی شناختی برای تزیین باغ خانه‌ها و سبدها نیز دارد.

ترکیب شیمیایی خار مریم

دانه خار مریم، داری تقریباً ۴ تا ۶ درصد سیلیمارین و عصاره این گیاه حاوی ۶۵–۸۰ درصد سیلیمارین و ۲۰ تا ۳۵ درصد اسید چرب می‌باشند.[۴] سیلیمارین این گیاه دارای هفت نوع فلاونولیگنان (سیلیبین نوع A، سیلیبین نوع B، ایزوسلیبین نوع A، ایزوسلیبین نوع B، سیلیکریستین، ایزوسلیکریستین و سیلیدیانین) و یک تاکسیفولین (زردینه یا رنگ ساز زرد) می‌باشد .

خار مریم و مقابله با سرطان

خار مریم در موارد معتددی از نظیر بیماری‌های کبد و مقابله با سرطان استفاده می‌شود. اما باید اشاره نمود آزمایش‌های علمی در بارهٔ این گیاه متناقض و ناهماهنگ بوده. در آزمایش‌های انجام شده، سیلیمارین موجود در این گیاه به‌طور منظم با مقدار ۴۲۰ تا ۴۸۰ میلیگرم در ۲ یا ۳ وعده به‌طور روزانه برای موارد آزمایشی تجویز شده‌است. همچنین برای امراض خاص مقدارهای بالاتر این ماده نیز تجویز می‌شده به‌طور مثال ۶۰۰ گرم روزانه برای فردی با بیماری دیابت نوع۲ تجویز می‌شده که نتایج بدست آمده از این آزمایش بسیار عالی و قابل توجه بوده و همچنین مقدار ۶۰۰ تا ۱۲۰۰ گرم در روز برای فردی با بیماری هپاتیتC نیزتجویز شده که البته نتایج قابل توجهی را دربرنداشته‌است. عصاره گیاه خار مریم به همراه عصاره گیاه قاصدک، برای رفع رنگپریدگی پوست در حالت خماری و همچنین دفع سموم ناشی از مصرف بیش از حد الکل نیز استفاده می‌شود

خار مریم در پزشکی سنتی چینی

در گذشته خار مریم در پزشکی سنتی چینی به عنوان یک پاک‌کننده درون، سم زدا، نرم‌کننده کبد و مقوی برای کیسه صفرا بوده‌است. اگرچه خاصیت درمانی این گیاه هنوز ناشناخته است، خار مریم بعضی مواقع از برای بیماری‌های کبد (زردی ویاهمان یرقان، سیروز و هپاتیت) تجویز می‌شود، آزمایش‌های علمی بر روی حیوانات حاکی از این اینست که سیلیمارین موجود در این گیاه می‌تواند دارای خاصیت هپاتوپرتکتیو باشد، یعنی خاصیتی که باعث می‌شود سلول‌های کبد از سموم محافظت بشوند.  سازمان تحقیقات در مورد سرطان کشور انگلیس می‌گوید: در اینترنت مواردی مشاهده شده که اذعان می‌کنند خار مریم برای کاهیدن سرعت رشد بعضی نمونه سلول‌های سرطانی بسیار مفید است، اما هیچ مدرکی دال بر اثبات این موارد نیست. همچنین در مطالعاتی اثرات ضد چسبندگی داخل شکمی (ناشی از جراحی‌های داخل شکمی و لگنی) عصاره خارمریم با توجه به خواص آنتی‌اکسیدانی و ضد التهابی آن به اثبات رسیده‌است

ارزش دارویی خار مریم

خار مریم به خاطر ارزش دارویی اثبات شده در گذشته در بین سراسر مردم جهان به عنوان نوعی غذا نیز مصرف می‌شده‌است. ریشه‌های این گیاه را می‌توان به‌طور خام یا جوشانده شده بهمراه کره یا کباب شده خورد، شاخه جوان آن را می‌توان تا ریشه برید و آن را آب‌پز نموده و مصرف کرد. در گذشته شاخه‌های خاردار تازه دور گل این گیاه را همانند کنگر فرنگی می‌خورده‌اند. همچنین ساقه این گیاه را می‌توان بعد از پاک کردن، برای رفع تلخی در طول یک شب در آب خیساند و آن را به صورت استفاده در خورشت مصرف کرد. برگ‌های این گیاه را نیز می‌توان اول از خارها پاک نمود و به عنوان یک جایگزین برای اسفناج مصرف کرد یا می‌توان به صورت خام آن را به سالاد اضافه نمود. همچنین می‌توان با پاک کردن این گیاه، یعنی قطع کردن یا ساییدن ساقه و برداشتن برگ‌های خارمانند اطراف گل‌ها و حذف گلبرگهای صورتی رنگ بصورتی که دانه‌های آن‌ها از آن جدا نشود، می‌توان کاسه دان گل به همراه دانه‌های آن را نیز به صورت خام یا جوشانده یا در سالاد مصرف نمود. همچنین مردمان جنوب ایران (منطقه دهکویه گراش، لار و …) کاسه دان به همراه دانه‌های این گیاه را به ترشی نیز تبدیل می‌نمایند

خار مریم برای حیوانات

به علت موجود بودن پتاسیم نیترات در این گیاه، مشاهده شده که خوردن خار مریم برای گله گاوها و گوسفندان مضر می‌باشد. وقتی این گیاه توسط نشخوارکنندگان خورده می‌شود، باکتری موجود در معدهٔ این حیوانات ساختار مواد شیمایی را می‌شکند و باعث تولید نیترات یونی می‌شود. در نتیجه نیترات یونی همگلوبین را به متهیموگلبین تبدیل کرده و از انتقال اکسیژن چلوگیری می‌کند. نتیجه این اتفاقات باعث آسفیکسی یا اختناق می‌شود

عوارض خار مریم

خار مریم معمولاً برای مصرف مقدار کم دارای عوارض خاصی نیست. اما درصورت مصرف بیش از حد این گیاه، عوارض جانبی همچون حساسیت پوستی، اگزما، سردرد و تهوع، ضعیف شدن قوه چشایی، عرق کردن و ضعف را بهمراه دارد. همچنین خار مریم باعث پایین آمدن سطح قند خون خون می‌شود. به همین دلیل به افراد داری سطح قندخون پایین یا دارای دیابت و کسانی که به هردلیل برای آن‌ها داروهای مرتبط با قند خون تجویز شده، هشدار برای مصرف کردن داده می‌شود. همچنیان استفاده این گیاه برای زنان باردار یا در دوران شیردهی باید با احتیاط همراه باشد. خار مریم همچنین در گذشته برای مقوی ساختن شیر مادر به مادران داده می‌شده اما مطالعاتی در مورد مصرف این گیاه برای زنان باردار نشان داده کمی عوارض جانبی برای آنان به همراه دارد.

نام ‌های دیگر خار مریم

خار مریم که با نام ‌های دیگری از جمله ماریتیغال، خار علیص، خارسه و خارشیری شناخته می‌شود گیاهی است از تیره کاسنی، دوساله و به ارتفاع حداکثر 1/5 متر که به حالت خودرو در کنار جاده‌ها، اراضی بایر و گاهی اطراف زمین‌های زراعی می‌روید. در ایران خار مریم در صحراها و بیشتر در دره هراز، دشت مغان، مناطقی از خوزستان، کلاردشت، گرگان، مازندران و … میروید. این گیاه در صنایع داروسازی اهمیت فراوان دارد.

طبیعت گیاه خار مریم

طبیعت گیاه خار مریم گرم است. خواص گیاه خار مریم به‌طور خلاصه عبارتند از: خار مریم میزان التهاب را کاهش داده و تاثیرات آنتی‌اکسیدان بالقوه‌ای دارد. آنتی‌اکسیدان‌ها از سلول‌های بدن در برابر آسیب‌دیدگی ناشی از فرآیندهای شیمیایی حفاظت می‌کنند. این گیاه در درمان اختلالات فوق کلیوی و سندرم روده ملتهب کاربرد دارد و برای درمان اختلال پوستی «داءالصدف» نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. یکی از بهترین گیاهان محافظ کبد و سم زدایی از کبد، خار مریم می‌باشد. از خواص خار مریم حل سنگ‌های صفراوی و پیشگیری از ایجاد این بیماری است. یکی از مهمترین خواص خار مریم کاهش میزان سلول‌های سرطانی است، به طوریکه مصرف گیاه خار مریم در مقابله با سرطان پروستات، سرطان سینه و سرطان رحم موثر بوده و رشد و توسعه سلول‌های سرطانی را کاهش می‌دهد. خوردن گلچه‌های خار مریم اثرات مفی داروهای مربوط به شیمی درمانی را کاهش می‌دهد و تاثیر مثبت آن را زیاد می‌کند. خوردن گلچه‌های گیاه خار مریم در کاهش میزان کلسترول خون تاثیر دارد. مصرف گیاه خار مریم، مقاومت انسولین در بیمارانی که از نوع دیابت 2 رنج می‌برند را کاهش می‌دهد. این گیاه نوعی آنتی‌اکسیدان قوی به شمار رفته و از بدن در برابر آسیب‌های سلولی ایجاد شده از رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کند (خاصیت ضداکسیدان آن چندین بار از ویتامین E بیشتر است و از این طریق محافظ خوبی برای کبد است.) از خواص خار مریم محافظت کلیه از تاثیر مواد شیمیایی است (سیلی مارین موجود در گیاه خارمریم اثر مخرب مواد شیمیایی بر روی کلیه را کاهش داده و محافظ خوبی برای کلیه‌هاست.)

خار مریم برای کبد

خار مریم حاوی سیلیمارین است، یک ماده‌ی فعال که از کبد محافظت می‌کند. این ماده در واقع گروهی از فلاونوئیدها است که سلول‌های کبد را که توسط الکل و سایر سموم آسیب دیده‌اند، ترمیم می‌کند. سیلیمارین همچنین از سلول‌های جدید کبد در برابر آسیب‌های آینده محافظت می‌کند. این گیاه دارویی در طول تاریخ، برای درمان بیماری‌های کبدی مورد استفاده قرار گرفته‌است.

خار مریم برای کلیه

از آن‌جایی که کلیه‌ها با کبد همکاری نزدیکی دارند، و چون گیاه خار مریم از سلامت کبد حمایت می‌کند، بنابراین باعث تقویت عملکرد کلیه‌ها نیز می‌شود. این موضوع در مورد سنگ‌های کیسه صفرا نیز صدق می‌کند: مطالعات نشان داده‌اند که این گیاه می‌تواند به جلوگیری از تشکیل سنگ‌های صفراوی کمک کند. خار مریم همچنین از کلیه‌ها محافظت می‌کند، به خصوص در مورد نوروپاتی دیابتی (وضعیتی که طی آن در اثر دیابت عملکرد کلیه ضعیف می‌شود). این گیاه دارویی همچنین از سم‌زدایی کلیه‌ها و کیسه صفرا حمایت می‌کند.

خار مریم برای دیابت

تحقیقات نشان می‌دهند که وقتی گیاه خار مریم با درمان‌های سنتی همراه می‌شود، می‌تواند دیابت را بهبود بخشد. این گیاه همچنین می‌تواند مقاومت به انسولین را بهبود بخشد و سطح قند خون را کاهش دهد. این اثرات گیاه خار مریم را می‌توانیم به سیلیمارین نسبت بدهیم. گیاه دارویی خار مریم همچنین حاوی ترکیب دیگری به نام سیلیبین است که تأثیر مثبتی بر چندین عارضه‌ی ناشی از دیابت دارد. دلیل دیگر این‌که خار مریم می‌تواند برای بیماران دیابتی مفید باشد این است که از کبد محافظت می‌کند – کبد نیز نقش مهمی در آزادسازی انسولین در جریان خون دارد.

خار مریم و سلامت قلب

خار مریم می‌تواند کلسترول بد را کاهش دهد و از این رو خطر بیماری قلبی را کاهش می‌دهد. این گیاه دارویی همچنین می‌تواند سطح کلسترول را با کم کردن التهاب کاهش دهد. این گیاه خون را پاکسازی می‌کند و از آسیب دیدن شریان‌ها در اثر استرس اکسیداتیو جلوگیری می‌کند. خار مریم همچنین از تخریب گلوتاتیون جلوگیری می‌کند (ما در مورد این یکی بیش‌تر بحث خواهیم کرد)، نوعی آنتی‌اکسیدان بسیار مهم که با استرس اکسیداتیو مبارزه می‌کند و مانع از بروز بیماری‌های قلبی می‌شود. سایر مطالعات بالینی نیز ثابت کرده‌اند که خار مریم دارای اثرات محافظتی در برابر بیماری‌های قلبی عروقی است. چند مطالعه‌ی دیگر نشان داده‌است که چه‌طور خار مریم می‌تواند فشار خون را تنظیم کند.

خار مریم و سلامت مغز

برخی از مطالعات اولیه به این نتیجه رسیده‌اند که خار مریم می‌تواند از بدن در برابر مولتیپل اسکلروزیس (ام اس) و بیماری پارکینسون محافظت کند. همچنین ثابت شده‌است که سیلیمارین به جلوگیری از تشکیل پروتئین بتا آمیلوئید که اغلب به آلزایمر مرتبط است، کمک می‌کند. چندین مطالعه دیگر نیز نشان می‌دهند که چگونه این گیاه دارویی می‌تواند به جلوگیری از بیماری‌های مغزی مرتبط با سن مانند پارکینسون و آلزایمر کمک کند. بعضی از تحقیقات نیز در مورد اهمیت خار مریم در درمان اضطراب و افسردگی صحبت می‌کنند، اما قبل از این‌که به نتیجه‌گیری برسیم، به اطلاعات بیش‌تری نیاز داریم. مطالعه‌ای که به طور مشترک توسط تیم‌های تحقیقاتی هند، استرالیا و ایران انجام شد، نشان می‌دهد که سیلیمارین می‌تواند درمان بالقوه‌ای برای انواع اختلالات نوروژنراتیو و فرم‌های التهابی عصبی باشد.

خار مریم و آلرژی

مطالعات نشان داده اند که خار مریم می‌تواند اثرات مثبتی روی سیستم ایمنی بدن داشته باشد. این گیاه دارویی می‌تواند سیستم ایمنی را تقویت کند و توانایی بدن را برای جلوگیری از عفونت‌ها و بیماری‌ها بهبود ببخشد. و از آن‌جایی که خار مریم عملکرد کبد را بهبود می‌بخشد، برای سیستم ایمنی بدن نیز فایده دارد – چرا که این دو ارتباط نزدیکی با یکدیگر دارند. آنتی‌اکسیدان‌های موجود در خار مریم نیز باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شوند و با واکنش‌های آلرژیک مبارزه می‌کنند. راش‌های پوستی یکی از آلرژی‌هایی است که خار مریم می‌تواند آن را از بین برد. مهم‌تر از همه، این گیاه دارویی همچنین می‌تواند با آکنه مبارزه کند. از آن‌جایی که آکنه در اثر سموم موجود در بدن ایجاد می‌شود، اثری که خار مریم برای سم‌زدایی بدن دارد، می‌تواند نتایج مطلوبی برای درمان آکنه داشته باشد.