همه چیز درباره علائم و درمان بیماری وبا در کودکان و بزرگسالان
علت و درمان یبوست و خونریزی مقعدی و روده در بارداری
علت و درمان یبوست و خونریزی مقعدی و روده در بارداری علت و درمان یبوست و خونریزی مقعدی و روده در بارداری در سایت جسارت یبوست و خونریزی مقعدی ، درمان یبوست …
اضطراب ؛ رفع و درمان سریع اضطراب و استرس شدید
اضطراب توضیحاتی در مورد اضطراب اضطراب، احساسی طبیعی است که تقریبا همگی ما آن را تجربه میکنیم و علیرغم تصور نادرستی که وجود دارد، گاهیاوقات، اندکی اضطراب واقعا لازم و ضروری است؛ …
درمان درد قاعدگی شدید بعد از ازدواج و بارداری چیست
درد قاعدگی درد قاعدگی ,درد قاعدگی بدون خونریزی,درد قاعدگی در بارداری,درد قاعدگی تبریزیان,درد قاعدگی و درمان,درد قاعدگی چیست,درد قاعدگی بعد از ازدواج,درد قاعدگی شدید توضیحاتی در مورد درد قاعدگی دردهای قاعدگی به …
وبا
بیماری وبا ,بیماری وبا چیست,بیماری وبا و علائم آن,بیماری بواسیر,بیماری وبا یعنی چه,بیماری شبه وبا در حل جدول,بیماری وبا چیست وچه علائمی دارد
توضیحاتی در مورد بیماری وبا
وَبا بیماریای است که از طریق آب توسط باکتری ویبریو کلرا ایجاد میشود. این بیماری در گذشته در ایران به نام مرگامرگی خوانده میشد . این باکتری با نوشیدن آب آلوده یا خوردن ماهی نپخته یا خوردن صدفها وارد بدن میشود. در ایران بیشترین راه انتقال مرگامرگی، سبزیهای آلوده است. سبزیهایی که در هنگام کاشته شدن با کود انسانی تغذیه میشوند دارای بیشترین آلودگی هستند. مرگامرگی در طول تاریخ هفت بار همهگیری جهانگستر داشتهاست. در قرن نوزدهم چندین بار در اروپا همهگیر شد، اما امروزه وبا بیشتر در کشورهای جهان سوم به علت وضعیت ناسالم و غیربهداشتی آبهای آشامیدنی دیده میشود.در این مطلب از سایت جسارت در مورد وبا صحبت میکنیم امیدواریم مورد توجه قرار بگیرد.
تاریخچه بیماری وبا
روبرت کخ، دانشمند آلمانی، کاشف بیماری مرگامرگی است. بیماری مرگامرگی نخستین بار به شکل علمی توسط پزشک پرتغالی، گارسیا ده اورتا (Garcia de Orta) در هندوستان در سال ۱۵۶۳ توصیف شد. جان اسنو پزشک مخصوص ملکه انگلستان، ارتباط میان وبا و آشامیدن آب را در سال ۱۸۵۴ کشف کرد. روبرت کخ، پزشک آلمانی، برای اولین بار در سال ۱۸۸۳ باکتری مرگامرگی را جداسازی و شناسایی کرد. این باکتری، سی سال پیش از آن، بهدست کالبدشناس ایتالیایی، فیلیپو پاچینی (Filippo Pacini)، جدا و شناسایی شده بود، ولی نتایج کارهای او ناشناخته بود. جان اسنو و روبرت کخ نتیجهٔ آزمایشهای پیشین پاچینی را نمیدانستند و برای این کشف سرشناس شدند.
نشانه های بیماری وبا
آغاز ناگهانی اسهال آبکی شدید و بدون درد و تب از نشانههای بیماری مرگامرگی است. اسهال مرگامرگی به اسهال آب برنجی معروف است و فرد بیمار گاه روزانه بیش از ۳۰لیتر آب دفع میکند که این مقدار دفع آب باعث اسیدوز و نهایتاً میتواند منجر به مرگ فرد شود. کمتر از ۵٪ بیماران وبایی تب دارند. گاهی در آغاز بیماری استفراغ دیده میشود. بیمار احساس تشنگی دارد و بیقرار است از درد پشت ساق پا شاکی است، زبان خشک، چشمها گودرفته، نبض ناتوان است. تشنگی زیاد استفراغ بدون حالت تهوع اسهال آبکی و پرفشار و بدون دلدرد که بیمار نتواند آن را کنترل کند. گرفتن ماهیچههای پشت ساق پا کم شدن ادرار ادرار با رنگ زرد البته باید توجه داشته باشید که هر کدام از این موارد بالا به تنهایی نشانگر مرگامرگی نیستند یک فرد ممکن است همه نشانههای بالا را نداشته باشد. مدت زمان بروز بیماری از ۲ تا ۵ روز متغیر است.
پیشگیری از بیماری وبا
اگرچه بیماری وبا میتواند مرگآور باشد، میتوان به آسانی از آن پیشگیری کرد. در ایالات متحده آمریکا و اروپای غربی به علت استفاده از سیستمهای آب و دفع پساب پیشرفته، مرگامرگی تهدید مهمی نمیباشد. مهمترین روش پیشگیری دفع مناسب پساب و جلوگیری از ورود آنها به منابع آب آشامیدنی است. تصفیه، جوشاندن و کلریده کردن آب از مدتها قبل روش مناسبی برای جلوگیری از سرایت این بیماری است. شیر و غذاهای آماده باید پس از گرم کردن مصرف شود. از بین بردن حشرات و دور نگهداشتن مواد غذایی از دسترس مگس، گندزدایی سبزی و میوه جات با محلول پرکلرین یک در ۱۰ هزار به کنترل بیماری کمک میکند. اولین قدم در کنترل بیماری مرگامرگی، تشخیص سریع بالینی و آزمایشگاهی و جدا کردن بیماران و افراد ناقل است. وسایل بیمار باید بهطور کامل گندزدایی شود. رعایت کامل جداکردن (ایزولاسیون) در مورد بیمار به عمل آید و ملاقات او ممنوع شود.
درمان بیماری وبا
نخستین مرحله درمان، نوشاندن آب و الکترولیتها به بیمار است. گام بعدی، دادن آنتیبیوتیک است که هم کمک به کاهش حجم مدفوع میکند و هم مدت بیماری را کوتاه میکند و همچنین سیکل انتقال را کوتاه و قطع میکند. درمان وبا با نوشاندن الکترولیت به بیمار برای نوشاندن آب و الکترولیت توجه به شدت اسهال و وضع کمآبی بیمار لازم است. در اسهالهای خفیف و دهیدراتاسیونخفیف (زیر ۵٪) دادن آب و الکترولیت خوراکی (ORS) کافی است اگر موجود نبود یا بیمار تحمل نکرد میتوان از لعاب برنج (۵۰ گرم در لیتر)، نوشابه با نمک و… استفاده کرد. در بیماران با دهیدراسیون شدید (که بیش از ۱۰٪ آب از دست دادهاند؛ درای چشمهای کاملاً گود رفته، خواب آلوده، فشار خون و نبض ضعیف) و همچنین در بیمارانی که استفراغ دارند یا در بیمارانی که در اغما هستند و همچنین بیماران دارای فلج روده باید سرم تزریق شود. آنتی بیوتیک تتراسایکلین و داکسی سیکلین نقش مهمی در کاهش مدت و شدت بیماری مرگامرگی دارند. سایر آنتی بیوتیکهایی که بهرهگیری میشوند دربرگیرنده سیپروفلوکساسین و آزیترومایسین میباشند. برای کودکان و زنان باردارسیفیکسیم، آمپی سیلین، آزیترومایسین و اریترومایسین مناسب است.
واکسن بیماری وبا
واکسنهای ساخته شده از باکتری کشته شده در زیر پوست مصونیتی کوتاه مدت ایجاد میکند. واکسن خوراکی با میکروب کشته شده دارای انواع مختلف است و حدوداً در ۵۰٪ موارد مؤثر است و مدت دوام واکسن حدود ۳ سال است نوع دیگر واکسن با میکروب زنده ضعیف شدهاست که در دست بررسی میباشد. بهطور معمول یا بهطورکلی واکسن به عنوان پیشگیری وبا توصیه نمیشود و رعایت نکات بهداشتی برای جلوگیری وبا کافی است.
باکتری بیماری وبا
سم باکتری ویبریو کلرا کُلُراژن (Choleragen) یا زهرابهٔ وبا (Cholera Toxin) نامیده میشود. سم کلرا مهمترین ساز و کارها اصلی بیماریزایی باکتری ویبریو کلرا محسوب میشود. این سم از نوع انتروتوکسین میباشد. وقتی باکتری ویبریو کلرا از معده گذشته و به دوازدهه که جایگاه حساس باکتری است میرسد به قشر مخاطی نفوذ کرده و به سلولهای پوششی و پرزهای دوازدهه میچسبد و پس از چسبیدن به پرزهای دوازدهه و تکثیر زیاد، ۷۰ سانتیمتر ابتدای رودهٔ کوچک را میپوشانند. باکتری ویبریو کلرا پس از تکثیر در روده، پاره شده و درونمایه آن که همان زهرابه یا سم وبا است وارد روده میشود. زهرابهٔ مرگامرگی در روده سبب افزایش cAMP (سیکلیک اِ اِم پی) شده که خود سبب افزایش تراوش آب و الکترولیت به درون روده میشود و همچنین از جذب الکترولیتها جلوگیری میکند.
بیماری وبا و باکتری ویبریو کلرا
باکتری ویبریو کلرا بطور معمولی میتواند باعث ایجاد بیماری وبا در افراد سالم گردد، گرچه افزایش آسیبپذیری بدن افراد با ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن رابطه دارد. افرادی که معده آنها بخاطر استفاده داروهای ضد اسیدی (مانند رانیتیدین، سایمتیدین، امپرازول) یا تغذیه نامناسب کمتر اسیدی است، به این بیماری آسیبپذیرتر هستند. پژوهشهای همهگیرشناختی اخیر نشان میدهد که آسیبپذیری افراد به بیماری وبا با نوع و گروه خونی آنها ارتباط دارد. افرادی که گروه خونی O دارند بیشترین آسیبپذیری نسبت به این بیماری دارند.
بیماری وبا در ایران
سال ۱۳۴۴ همهگیری (اپیدمی) مرگامرگی در ایران رخ داد و ایران منطقه آندمیک وبا شد اولین سروتایپ شناسایی شده در ایران سروتایپاوگاوا بود. سروتایپ اینها با اوایل سال۵۰ در ایران دیده شد و سپس بهطور متناوب تا سال ۱۳۵۶ اینهابا و اوگاوا در ایران دیده میشد. پس از سال ۱۳۵۶ تقریباً تمام موارد در ایران اوگاوا بود. در ایران از سال ۷۹ تا ۸۴ سالانه نزدیک به ۱۰۰ مورد بیماری مرگامرگی گزارش گردیدهاست. (در اپیدمی ۱۳۷۷ حدود ۱۱۰۰۰ مورد مرگامرگی در ایران گزارش گردید؛ که تقریباً در تمام موارد میکروب از نوع التور سروتایپ اوگاوا بودهاست) و باعث مرگ میشود.
علت بیماری وبا
باکتری ویبریو کلرا (Vibrio cholerae) عامل ابتلا به بیماری وبا است، این باکتری، سمی قوی به نام CTX در روده کوچک ایجاد کرده که این سم به غشای روده چسبیده و وارد جریان طبیعی سدیم و کلرید می شود. هنگامی که باکتری به غشای روده کوچک می چسبد تولید آب در بدن به شدت افزایش یافته که باعث ایجاد اسهال و از دست رفتن سریع مایعات و نمک می شود. لازم به ذکر است آب آلوده منبع اصلی عفونت وبا می باشد و باکتری عامل آن معمولا از طریق مصرف آب، میوه ها، سبزیجات و سایر مواد غذایی خام آلوده به بدن فرد سالم منتقل می شود. وبا معمولا از طریق تماس اتفاقی فرد بیمار به دیگران سرایت پیدا نمی کند.
علائم بیماری وبا در کودکان
علائم وبا در کودکان معمولا مشابه نشانه های وبا در بزرگسالان است اما ممکن است نشانه های زیر نیز در کودکان ظاهر شود: خواب آلودگی شدید تب تشنج کما
کشنده بودن بیماری وبا
آیا وبا کشنده است؟ وبا بیماری خطرناک و کشنده ای است به طوری که در موارد شدیدتر، از دست دادن سریع مایعات و عدم تعادلی الکترولیت بدن در عرض دو یا سه ساعت باعث مرگ فرد مبتلا خواهد شد، عدم انجام اقدامات درمانی در موارد معمولی و کم آبی و شوک ناشی از آن نیز ممکن است باعث مرگ فرد بیمار در عرض 18 ساعت شود.
بیماری وبا و واکسیناسیون
از آن جایی که واکسیناسیون وبا تاثیر چندانی در پیشگیری از وبا ندارد و با وجود تزریق واکسن بسیاری از مردم همچنان به این بیماری مبتلا می شوند پزشکان توصیه ای به واکسیناسیون ندارند. در صورتی که به زودی به منطقه شیوع وبا مسافرت خواهید کرد و قبلا واکسیناسیون شده اید احتمالا به تزریق دوز دوم یا تقویت کننده واکسن نیاز خواهید داشت.
اولین اقدام در بیماری وبا
اولین اقدام جایگزین مایعات و الکترولیت های از دست رفته است که در این زمینه مهمترین توصیه انجام مایع درمانی خوراکی یا همان (او آر اس) است (او آر اس) یک بسته پودر است که میتوانید به صورت رایگان از مرکز بهداشتی درمانی یا خانه های بهداشت گرفته و در چهار لیوان آب حل نمود و به بیمار داده شود و بسته به درجه کم آبی بدن فرد باید اقداماتی که پزشک معالج دستور می دهد را انجام داد. برای جبران آب از دست رفته، همچنین می توان به بیمار مایعاتی مثل چای کمرنگ، لعاب برنج و دوغ داد، علاوه بر غذاهای آبکی، غذاهای دیگری مثل کته نرم با گوشت ماهیچه یا مرغ، غذاهای دارای پتاسیم مثل موز و اسفناج نیز مفید است. عمدهترین علامت بیماری و با اسهال آبکی سریع و استفراغ است در صورت مشاهده علائم بیماری و با سریعا بیمار را به نزدیکتری مرکز بهداشتی درمانی برسانید.
مراحل بیماری وبا
بیماری وبا دارای دو مرحله است. مرحله تخلیه ای بیمار ناگهان دچار اسهال آبکی ، پرفشار و بدون درد میشود و اندکی بعد استفراغ روی میدهد. در موارد شدید ممکن است حجم مدفوع از 250 سیسی به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در 24 ساعت بیشتر شود و بیمار تا 40 بار در روز مدفوع داشته باشد. مدفوع در این بیمار ، فاقد صفرا و خون و خاکستری رنگ (نمای آب برنجی) و دارای بوی غیر زننده میباشد. مرحله روی هم خوابیدگی عروق (کلاپس) به زودی به علت کم شدن آب بدن ، بیمار وارد این مرحله میشود. با از دست دادن 5 – 3 درصد وزن طبیعی بدن ، تشنگی و با کاهش 8 – 5 درصد وزن بدن ، ضعف و سرگیجه دیده میشود. کاهش بیش از 10 درصد وزن بدن ، منجر به ترشح کم ادرار و گاهی قطع کامل ادرار ، نبض ضعیف ، چشمهای گود رفته ، پوست چروکیده ، شکم فرورفته ، گرفتگی عضلانی به علت اختلالات در میزان الکترولیتهای بدن و در شیر خواران فرورفتگی ملاج و در نهایت خواب آلودگی و مرگ میشود.
راه های انتقال بیماری وبا
تماس مستقیم این بیماری به ندرت از طریق دستهای آلوده ، تماس با مواد مدفوعی و استفراغ بیماران ، ملحفه و لوازم آلوده منتقل میشود. تماس غیر مستقیم از طریق آب آلوده به مدفوع انسان ، منابع آب حفاظت نشده ، غذای آلوده ، سبزیجات و میوههای آلوده و یا شسته شده با آب آلوده ، شیر آلوده و بستنی تهیه شده از منابع غیر مطمئن. مخزن و منبع بیماری انسان تنها مخزن وبا است که به صورت بیمار یا حامل است و منبع بیماری ، اسهال و استفراغ بیماران و حاملان بیماری میباشد. دوره کمون دوره کمون این بیماری ممکن است خیلی کوتاه بوده و بستگی به مقدار باکتری وارد شده به بدن فرد دارد. متوسط دوره کمون 3 – 2 روز و از چند ساعت تا چند روز گزارش شده است. دوره واگیری تا زمانی که بیمار در مدفوع خود ویبریو کلرا دفع نماید، میتواند برای محیط آلوده کننده باشد. افرادی که عفونت مزمن کیسه صفرا دارند میتوانند به عنوان حاملین به ظاهر سالم در انتشار بیماری دخالت کنند. در این افراد ممکن است بطور متناوب کشت مدفوع مثبت شود. دادن آنتی بیوتیک مناسب در کوتاه کردن این دوره میتواند نقش داشته باشد.
وبا یک بیماری عفونی و واگیردار است که به گفته دکتر نسرین حاج سید جوادی کارشناس مرکز تحقیقات میکروبیولوژی موادغذایی انستیتو تحقیقات تغذیه ای ایران، در اثر تولید و تجمع سم باکتری ویبریو کلرا در روده انسان، نوعی بیماری حاد اسهالی بروز میکند که در اکثر موارد باعث از دست رفتن سریع آب و املاح بدن میشود و در صورتی که درمان نشود، باعث شوک و سرانجام مرگ میشود.
این بیماری دو نوع اصلی وبای کلاسیک و وبای التور دارد. نام التور از واژه الطور گرفته شده است زیرا نخستین بار در سال ۱۹۰۵ توسط یک پزشک آلمانی در ناحیه طور سینا یا صحرای سینای مصر یافت شد.در وبای التور تعداد اندکی از افراد آلوده به میکروب بیماریزا، علائم بیماری را بروز میدهند و بیشتر افراد آلوده، شناسایی نمیشوند.
در ایران وبای نوع التور، شبه وبا نامیده میشود که نوع خظرناک آن است. زیرا بروز نکردن علائم در زمان واگیردار بودن، مهمترین عامل گسترش و تداوم آلودگی در منطقه به شمار میآید.این بیماری عمدتا در مناطق گرم و مرطوب و با شروع فصل گرما آغاز میشود ولی گاهی تا فصول سرد نیز ادامه مییابد و حتی پس از آغاز فصل سرما نیز همچنان مواردی از بیماری در کشورمان، به خصوص در قسمت هایی که مرز مشترک با کشورهای همسایه نظیر افغانستان و عراق دارد، مشاهده میشود.
حاج سید جوادی درباره علائم بیماری وبا گفت: فرد مبتلا در بیشتر موارد اسهال خفیف بدون درد و بدون تب دارد. اولین شکایت بیمار احساس پری و غرغر شکم است که در این مرحله اسهال آبکی و بدون بو است.استفراغ بدون حالت تهوع قبلی و عطش فراوان نیز از علائم بیماری است که به تدریج شدید میشود.اسهال میتواند به سرعت در عرض چند ساعت موجب کم آبی شدید بدن شده و در صورتی که آب و املاح بدن بی درنگ جبران نشود، سبب مرگ میشود.دوره پنهان بیماری وبا از لحظه ورود میکروب به بدن تا بروز بیماری از چند ساعت تا چند روز طول میکشد ولی به طور معمول در عرض یکی دو روز علائم آشکار میشود، به محض شروع اسهال شدید باید مایعات فراوان و محلول خوراکی ORS مورد استفاده قرار گیرد و هر چه سریع به نزدیکترین مرکز بهداشتی مراجعه شود.
حاج سید جوادی همچنین روش های انتقال این بیماری را تماس مستقیم و غیرمستقیم عنوان کرد و افزود: تماس با وسایل آلوده به میکروب وبا مانند دست دادن با دستهای آلوده، استفراغ و یا مواد دفعی بیمار، ملحفه و لوازم آلوده او مثل لیوان، ظروف و حوله میتواند منتقل شود.در روش تماس غیرمستقیم بیماری وبا میتواند از طریق خوردن آب آلوده به مدفوع مانند آب چاه، جویبارها و دریاچههای آلوده منتقل شود.مصرف سبزی و میوه خام آلوده، استفاده از غذاهای پخته یا نیم پخته مثل برخی سبزیها یا انواع ماهی که توسط دست، آب آلوده و یا حشرات آلوده شده باشد، تغذیه کودکان با بطری به جای شیر مادر، استفاده از شیر و بستنی آلوده که از منابع نامطمئن تهیه شده باشد، از دیگر راه های انتقال وبا است.در بیشتر نقاطی که این بیماری بومی است، شایع ترین راه انتقال، مصرف خوراکی میوه و سبزی هایی است که به طور سنتی با کود انسانی غنی شده ولی به طریقه صحیح گندزدایی نشدهاند.بیماری وبا تاکنون هفت بار در سطح جهانی همهگیر شده، اما در حال حاضر بیشتر در کشورهای جهان سوم به دلیل وضعیت ناسالم و غیر بهداشتی آب های آشامیدنی مشاهده میشود.
اکثر بیماران مبتلا به نوع التور را میتوان تنها با تجویز محلول خوراکی (ORS) درمان کرد، در موارد شدیدتر، باید بیمار را بیدرنگ به مراکز بهداشتی و درمانی جهت درمان با سرم و دارو انتقال داد. شناسایی سریع و درمان به موقع، اساس موفقیت در جلوگیری از انتشار بیماری وبا است.کشف ORS پیشرفت عمده و عملی در مبارزه با وبا و دیگر بیماریهای اسهالی بوده است، به نحوی که استفاده از این محلول مرگ ناشی از وبا را از ۵۰ درصد به یک درصد کاهش داده است.نحوه استفاده از این محلول آن است که باید بستههای ORS را در یک لیتر آب آشامیدنی حل کرد. این محلول باید همه روزه به صورت تازه تهیه و در مدت ۲۴ ساعت مصرف شود و محلول نباید جوشانده شود، در مکانهایی که دسترسی به ORS مقدور نیست، میتوان ۵ گرم نمک و ۲۰ گرم شکر را در یک لیتر آب آشامیدنی حل و استفاده کرد.
مهمترین اصل پیشگیری از این بیماری دفع مناسب پساب آلوده و ممانعت از نفوذ آن به منابع آب آشامیدنی است،
جوشاندن و کلر زدن آب برای جلوگیری از سرایت این بیماری لازم است. پرهیز از مصرف آب چشمه، رودخانه و آب چاه به خصوص در فصول انتقال بیماری یا همه گیری است.
استفاده از آب سالم جهت شستوشو، پخت و پز و آشامیدن و تولید یخ (یخ در فصول گرم یکی از راه های شایع انتقال آلودگی است)
جوشاندن شیر یا آب مصرفی برای تهیه شیر خشک و شیشه پستانک شیرخواران. حتی الامکان برای این افراد از شیر مادر استفاده شود.
مهمترین مشکل در بیماری وبا از دست دادن شدید مایعات و الکترولیتهای بدن است. بنابراین استفاده از مایعات خصوصا محلول ORS ضروری است.
بدون تجویز پزشک، از مصرف داروهای ضداسهال خودداری کنید.
به تابلوهای هشداردهنده و مشخصکننده آب آشامیدنی در پارکها توجه کنید.
واکسیناسیون در پیشگیری از وبا موثر نیست.
تغذیه با شیر مادر به محافظت شیرخواران منجر میشود.
آبهای معدنی به دلیل داشتن محیط اسیدی، سالم هستند و عامل بیماری وبا نمیتواند در آن زنده بماند.
بسیار عالی است ممنون
ممنون برای تحقیقم مفید بود
بد نبود
ممنون ، مطلب جالبی بود.
خوردن سبزيجات و ميوههاي خام آلوده، استفاده از غذاهاي پخته آلوده كه توسط دست آلوده و يا حشرات آلوده شده باشد، تغذيه كودكان با بطري به جاي شير مادر،استفاده از شيرو بستني آلوده كه از منابع غير مطمئن تهيه شده باشد، از ديگر راههاي انتقال وبا است.
در زمان شيوع وبا از خوردن سبزيجات خام پرهيز شود. وسبزیجات و میوهها را قبل از مصرف با محلول پرکلرین گندزدایی و پس از شستن با آب سالم مصرف کنیم.
از خوردن ماهی خام یا کم پخته که از آب آلوده گرفته شده، اجتناب کنیم.
از مصرف مواد غذایی، آب میوه و آب هویج، معجون و دیگر مواد خوراكی و نوشیدنیهای كه توسط فروشندگان دوره گرد عرضه میگردد جداً خودداری كنید
دوره پنهان بیماری وبا از لحظه ورود میكروب به بدن تا بروز بیماری از چند ساعت تا پنج روز میباشد ولی به طور معمول در یكی دو روز بیماری آشكار میشود. به محض شروع اسهال شدید بایستی مایعات فراوان و ORSمورد استفاده قرار گیرد و سریعا به نزدیكترین مركز بهداشتی درمانی یا خانه بهداشت مراجعه شود.
انتقال این بیماری به دو روش تماس مستقیم و غیرمستقیم است. وبا میتواند از طریق تماس با چیزهایی آلوده به میكروب وبا مانند دست دادن با دستهای آلوده بیمار، تماس با استفراغ یا مواد دفعی بیمار، ملحفه و لوازم آلوده او مثل لیوان، ظروف و حوله و…. منتقل شود كه همه این موارد، روش مستقیم انتقال بیماری است.
واقعا ناراحت کننده هست که همچین بیماری وجود داره
وبا یك بیماری اسهالی حاد است كه میتواند طی چند ساعت موجب دهیدراتاسیون (از دست رفتن آب و املاح بدن) بصورت شدید و پیشرونده شود. شكل شدید وبا به نام Cholera gravis یك بیماری كاملاً ترسناك بویژه در حالت همهگیری است. خوشبختانه با جایگزینی سریع مایعات و املاح و اقدامات حمایتی میتوان از مرگ و میر ناشی از وبا كاست. وبا بصورت كلاسیك یا التور (El Tor) بروز میكند. انسان بصورت اتفاقی مبتلا میشود و میتواند ناقلی برای گسترش وبا باشد
خوردن آب آلوده با مدفوع انسان شایعترین راه ابتلا به وباست. خوردن غذاهای آلوده در منزل، رستوران یا دست فروشان نیز منجر به گسترش بیماری میشود. مخزن حیوانی شناخته شدهای وجود ندارد. هرچند مقدار عفونی كننده نسبتاً زیاد است ابتلا در افراد هایپوكلریدریك،آنها كه از آنتی اسید استفاده میكنند و هنگامی كه اسیدیته معده توسط غذا بافر میشود به طور قابل توجهی كاهش مییابد. وبا در مناطق اندمیك عمدتاً بیماری اطفال است اما هنگامی كه بیماری وارد جمعیتی میشود بالغین و كودكان را به طور مساوی گرفتار میكند. در نواحی اندمیك بیماری در فصول تابستان و پاییز شایعتر است. عفونت بیعلامت شایع و در بیوتیپ التور شایعتر از بیوتیپ كلاسیك است. در نواحی آندمیك كمتر احتمال دارد بچههای زیر ۲ سال نسبت به بچههای بزرگتر دچار وبای شدید شوند كه علت آن شاید بخاطر ایمنی پاسیو كسب شده از شیر مادر باشد. از نظر گروههای خونی، گروه O بیشترین خطر و گروه خونی AB كمترین خطر ابتلا به وبا را دارند. با درمان مناسب، مرگ و میر بیماری كمتر از ۱% است. بیشترین راه انتقال از آب است. از هر ۱۰ نفر یك نفر به التور مبتلا میشود. در خوزستان، همدان، مازندران و قم بیشتر اتفاق افتاده است.
بعد از یك دوره كمون ۲۴ تا ۴۸ ساعته وبا با شروع ناگهانی اسهال آبكی بدون درد آغاز میشود كه ممكن است سریعاً حجم اسهال افزایش یافته و غالباً به فاصله كوتاهی استفراغ رخ میدهد. در موارد شدید حجم مدفوع در ۲۴ ساعت اول به بیش از ۲۵۰ میلیلیتر به ازای هر كیلوگرم از وزن بدن میرسد. در صورتی كه آب و املاح از دست رفته جایگزین نشود، شوك هایپوولمیك و مرگ رخ خواهد داد. مدفوع ظاهر مشخصی دارد: غیرصفراوی،
با درمان مناسب عوارض قابل برگشت است. اسهال وبایی خود محدوده شونده است بشرط آنكه دهیدراتاسیون درمان شود. اولین نشانههای بهبودی ظهور پیگمانهای صفراوی در مدفوع است.
مهمترین اقدام درمانی در وبا جایگزینی آب و الكترولیت است.
در موارد اپیدمی :شایعترین راه سرایت آب آلوده است ? سبزی، میوه، غذای آلوده
این بیماری دو نوع اصلی وبای کلاسیک و وبای التور دارد. نام التور از واژه الطور گرفته شده است زیرا نخستین بار در سال ۱۹۰۵ توسط یک پزشک آلمانی در ناحیه طور سینا یا صحرای سینای مصر یافت شد.در وبای التور تعداد اندکی از افراد آلوده به میکروب بیماریزا، علائم بیماری را بروز میدهند و بیشتر افراد آلوده، شناسایی نمیشوند.
در ایران وبای نوع التور، شبه وبا نامیده میشود که نوع خظرناک آن است. زیرا بروز نکردن علائم در زمان واگیردار بودن، مهمترین عامل گسترش و تداوم آلودگی در منطقه به شمار میآید.این بیماری عمدتا در مناطق گرم و مرطوب و با شروع فصل گرما آغاز میشود ولی گاهی تا فصول سرد نیز ادامه مییابد و حتی پس از آغاز فصل سرما نیز همچنان مواردی از بیماری در کشورمان، به خصوص در قسمت هایی که مرز مشترک با کشورهای همسایه نظیر افغانستان و عراق دارد، مشاهده میشود.
فرد مبتلا در بیشتر موارد اسهال خفیف بدون درد و بدون تب دارد. اولین شکایت بیمار احساس پری و غرغر شکم است که در این مرحله اسهال آبکی و بدون بو است.استفراغ بدون حالت تهوع قبلی و عطش فراوان نیز از علائم بیماری است که به تدریج شدید میشود.اسهال میتواند به سرعت در عرض چند ساعت موجب کم آبی شدید بدن شده و در صورتی که آب و املاح بدن بی درنگ جبران نشود، سبب مرگ میشود.دوره پنهان بیماری وبا از لحظه ورود میکروب به بدن تا بروز بیماری از چند ساعت تا چند روز طول میکشد ولی به طور معمول در عرض یکی دو روز علائم آشکار میشود، به محض شروع اسهال شدید باید مایعات فراوان و محلول خوراکی ORS مورد استفاده قرار گیرد و هر چه سریع به نزدیکترین مرکز بهداشتی مراجعه شود.
حاج سید جوادی همچنین روش های انتقال این بیماری را تماس مستقیم و غیرمستقیم عنوان کرد و افزود: تماس با وسایل آلوده به میکروب وبا مانند دست دادن با دستهای آلوده، استفراغ و یا مواد دفعی بیمار، ملحفه و لوازم آلوده او مثل لیوان، ظروف و حوله میتواند منتقل شود.در روش تماس غیرمستقیم بیماری وبا میتواند از طریق خوردن آب آلوده به مدفوع مانند آب چاه، جویبارها و دریاچههای آلوده منتقل شود.مصرف سبزی و میوه خام آلوده، استفاده از غذاهای پخته یا نیم پخته مثل برخی سبزیها یا انواع ماهی که توسط دست، آب آلوده و یا حشرات آلوده شده باشد، تغذیه کودکان با بطری به جای شیر مادر، استفاده از شیر و بستنی آلوده که از منابع نامطمئن تهیه شده باشد، از دیگر راه های انتقال وبا است.در بیشتر نقاطی که این بیماری بومی است، شایع ترین راه انتقال، مصرف خوراکی میوه و سبزی هایی است که به طور سنتی با کود انسانی غنی شده ولی به طریقه صحیح گندزدایی نشدهاند.بیماری وبا تاکنون هفت بار در سطح جهانی همهگیر شده، اما در حال حاضر بیشتر در کشورهای جهان سوم به دلیل وضعیت ناسالم و غیر بهداشتی آب های آشامیدنی مشاهده میشود.
مهمترین اصل پیشگیری از این بیماری دفع مناسب پساب آلوده و ممانعت از نفوذ آن به منابع آب آشامیدنی است،
جوشاندن و کلر زدن آب برای جلوگیری از سرایت این بیماری لازم است. پرهیز از مصرف آب چشمه، رودخانه و آب چاه به خصوص در فصول انتقال بیماری یا همه گیری است.
استفاده از آب سالم جهت شستوشو، پخت و پز و آشامیدن و تولید یخ (یخ در فصول گرم یکی از راه های شایع انتقال آلودگی است)،
جوشاندن شیر یا آب مصرفی برای تهیه شیر خشک و شیشه پستانک شیرخواران. حتی الامکان برای این افراد از شیر مادر استفاده شود.
بیماری وبا تا قبل از سال 1800 و زمانی که هنوز آب لوله کشی و سیستم فاضلاب کشیِ مدرن وجود نداشت، در آمریکا یک بیماری شایع محسوب می شد اما امروزه در ایالات متحده آمریکا تنها 10 مورد ابتلا به وبا در سال گزارش می شود که نیمی از آنها در خارج از آمریکا به این ویروس آلوده شده اند. به ندرت، غذاهای دریایی آلوده منجر به شیوع این بیماری می شوند با این حال شیوع وبا در سایر نقاط جهان یک قضیه جدی است که حدودا سالانه 3 تا 5 میلیون نفر را تحت تاثیر قرار می دهد و هر ساله منجر به مرگ بیش از 100000 نفر می شود.
این بیماری در مکان هایی با سیستم بهداشت ضعیف، پر جمعیت، جنگ زده و یا قحطی زده مانند بخش هایی از جنوب آسیا، آفریقا، و آمریکای لاتین بیشتر رایج است.
باکتری ویبریو کلرا که باعث بروز بیماری وبا می شود معمولا در آب ها و مواد غذایی آلوده به مدفوع یک فرد مبتلا به این عفونت یافت می شود. منابع معمول آلوده به عفونت، عبارتند از:
منابع آب شهری
یخ ساخته شده از آب شهری
نوشیدنی ها و خوراکی هایی که توسط فروشنده های دوره گرد به فروش می رسد.
سبزیجاتی که به وسیله ی فاضلاب های انسانی آبیاری می شوند.
ماهی های خام و یا کم پخته شده ای که در آب های آلوده به فاضلاب صید شده باشند.
هنگامی که یک شخص با مصرف مواد غذایی و یا آب حاوی باکتری وبا آلوده می شود، باکتری در روده ی شخص، مواد سمی منتشر کرده و منجر به بروز اسهال شدید می شود.
احتمال ابتلا به این بیماری، تنها از طریق تماس بدنی با فرد مبتلا به بیماری وبا، وجود ندارد و این بیماری از طریق پوست و تماس پوستی و یا هوا منتقل نمی شود.
علائم وبا می توانند در عرض چند ساعت تا حداکثر 5 روز بعد از آلوده شدن به باکتری بروز کنند. اغلب علائم خفیف هستند اما گاهی اوقات شدید و جدی نیز می شوند. حدود 1 نفر از هر 20 نفر به بیماری اسهال آبکی شدیدِ همراه با استفراغ دچار می شود که می تواند به سرعت منجر به کم آبی بدن شخص بیمار شود. اگر چه بسیاری از افراد علائم خفیفی از بیماری را تجربه می کنند (و یا شاید اصلا هیچ علائمی را تجربه نکنند) اما با این وجود هنوز می توانند یک ناقل بیماری وبا به حساب بیایند.
علائم و نشانه های کم آبی شدید ناشی از بیماری وبا:
ضربان قلب بالا
کم شدن و یا از بین رفتن قابلیت ارتجاعی پوست (اگر پوست کشیده شود توانایی برگشتن به وضعیت اولیه ی خود را ندارد.)
غشا های مخاطی خشک از جمله خشکی در داخل دهان، گلو، بینی و پلک
فشار خون پایین
عطش
گرفتگی عضلات
اگرچه بیماری وبا واکسن دارد اما CDC و سازمان جهانی بهداشت به طور معمول استفاده از آن را توصیه نمی کنند زیرا که ممکن است در بیش از نیمی از افراد بی تاثیر باشد و تاثیر آن در نهایت بیش از چند ماه نخواهد بود. با این حال، شما می توانید با مصرف آب های جوشانده شده و یا آب های ضد عفونی شده با مواد شیمیایی یا آب های بطری شده مانند آب های معدنی خود و خانواده تان را از ابتلا به بیماری وبا در امان نگاه دارید.
برای ضد عفونی کردن آب آن را به مدت یک دقیقه بجوشانید و یا آن را تصفیه کنید و دو قطره مایع مخصوص در آن بریزید و یا به ازای هر لیتر آب نیمی از یک قرص ید را استفاده کنید.
همچنین باید از خوردن مواد غذایی زیر به صورت خام خودداری کنید:
میوه ها و سبزیجات با پوست
شیر و مواد لبنی غیر پاستوریزه
گوشت و صدف خام و یا کم پخته شده
ماهی های صید شده در آب های آلوده