زکام

زکام ,زکام و درمان آن,زکام در بارداری,زکام شدن,زکام در کودکان,زکام در بارداری,درمان زکام در بارداری,زکام شدن در بارداری,زکام در دوران بارداری

توضیحاتی در مورد زکام

زکام در زبان عربی همان سرماخوردگی است اما در اصطلاح طب سنتی زُکام یا نَزْله یا چایمان (Coryza) به معنی التهاب بافت مخاطی بینی است که آزاد شدن واسطه‌های التهابی مانند هیستامین موجب احتقان بینی، آبریزش بینی و کاهش حس بویایی می‌شود. زکام به آبریزش بینی به طرف خارج حلق و سینه گفته می‌شود و می‌تواند در نتیجهٔ سرماخوردگی ساده یا آلرژیهای فصلی ایجاد شود یا دنبالهٔ یک بیماری مهمتر مانند سرخک و آنفلوآنزا باشد. در این مطلب از سایت جسارت در مورد زکام صحبت میکنیم امیدواریم مورد توجه قرار بگیرد.

زکام و سرماخوردگی

‌زکام و سرماخوردگی دغدغه هوای سرد و آلوده است،اما همیشه هم درمان آن تنها خوردن سوپ و غذاهای سبک نیست و گاهی با درمان‌های گیاهی نیز می‌توان سریع‌تر از آن خلاص شد. علی بهادری، متخصص طب سنتی در گفت‌وگو با ایسنا، در مورد درمان و بهبود دردهای ناشی از سرماخوردگی با استفاده از طب سنتی گفت: در این دوران غذاهای چرب، شور و غلیظ نباید خورد و در مقابل باید بخورات و بوییدنی‌هایی مانند سیاه‌دانه و بابونه مصرف کرد. وی علائم زکام را از راه بینی به‌سختی نفس کشیدن، در بینی سخن گفتن، خروج ترشحات و رطوبت از بینی برخلاف عادت طبیعی، کم شدن حس بویایی عنوان کرد.

زکام در لغتنامه دهخدا

در لغتنامه دهخدا چنین آمده‌است : زکام، به خصوص زکامی که با خرابی سینه وسرفه همراه باشد. (ناظم الاطباء). عبارت است از جلب شدن فضولات مرطوبه از دو بطن مقدم دماغ به سوی حلق و بعضی نزله را مختص به جلب شدن فضولات مرطوبه از دو بطن مقدم دماغ به سوی ریه و سینه دانسته‌اند. (از بحر الجواهر). سرماخوردگی . چایمان . چاییدگی . (یادداشت مولف ): زکام و نزله هر دو مشترکند… لکن بعضی طبیبان آن را که به جانب بینی فرودآید و منفذ را بگیرد و حس بوی بازدارد زکام گویند و آن را که به حلق وسینه فرودآید نزله گویند. (از ذخیره خوارزمشاهی ).

زکام و روغن نعناع

برخی از روغن‌های ضروری وجود دارند که می‌توانند زکام یا گریپ را درمان کنند. قرن‌هاست که از روغن نعناع به عنوان یک محرک معطر برای راحت شدن تنفس استفاده می‌کنند. چند قطره روغن ضروری نعناع را در یک فنجان آب داغ بریزید و با بخار آن بخور کنید. این کار باعث می‌شود که التهاب‌های مجرای بینی و برونشیت از بین برود.

علل زکام

گاهی زکام براثر عوامل خارجی که گرمایی هستند، ایجاد می‌شود درنتیجه باعث خارج شدن رطوبت‌های مغز به سمت بینی و حلق خواهد شد مانند قرار گرفتن در آفتاب یا نزدیک آتش قرار گرفتن، بوئیدن چیزهای گرم مثل مشک و زعفران یا خوردن چیزهای گرم مثل خردل، سیر، پیاز و مانند این‌ها یا مالیدن روغن‌های گرم که دارای علائم احساس خارش و سوزش در بینی، سرخی چشم‌ها و بینی و احیانا کمی سرخی صورت که معمولا با تب هم همراه است. وی ادامه داد: اما اگر براثر عوامل سرد این زکام ایجاد شود مانند برهنه نگه‌داشتن سر به مدت طولانی در هوای سرد یا مواجهه با آب سرد یا سر را برهنه کردن بعد از ورزش و استحمام، فرد دچار احساس سنگینی در سر می‌شود و آنچه از بینی و حلق خارج می‌شود، غلیظ و سفید یا مایل به کبودی است.

زکام و روغن های گیاهی

متخصصان معتقدند که یکی از خواص اکالیپتوس این است که جذب اکسیژن را راحت‌تر می‌کند. بو کردن اکالیپتوس، عضلات تنفسی را شل‌تر کرده و تنفس راحت‌تر می‌شود. سرو کوهی سرو کوهی یا اُرس زمانی که دچار زکام یا گریپ می‌شویم سیستم دفاعی بدنمان ضعیف می‌شود و برای همین توان بدن برای مقابله با سرما یا عفونت‌های دیگر کمتر می‌شود. روغن سرو کوهی یا اُرس متابولیسم بدن را تحریک و سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند و همین امر باعث می‌شود که بتوانیم سریع‌تر با ویروس‌ها مقابله کنیم. چوب میخک بخور دادن با روغن‌های ضروری باعث تسکین ناخوشی حاصل از زکام می‌شود. چوب میخک نیز یک بخور فوق‌العاده محسوب می‌شود. زیرا میخک بسیار معطر است و همین خاصیت آن باعث می‌شود مجاری تنفسی باز شوند و شما می‌توانید به راحتی نفس بکشید.

علائم زکام

گاهی زکام به سمت حلق می‌رود که در این صورت فرد به سردرد و سوزش سر و چشم، ریزش اشک از چشم، تلخی دهان و حلق، تشنگی، خروج هوای گرم از بینی، تندی و گرمی منافذ بینی دچار می‌شود و بیمار پیوسته میل به خوابیدن دارد. همچنین بی‌مزگی و بدمزگی دهان و احساس طعم سوختگی در دهان را احساس می‌کند. وی با اشاره به اینکه حتی استرس، اضطراب و وضعیت نامناسب روحی هم می‌تواند به‌ طور غیرمستقیم از عوامل ایجادکننده زکام شود، گفت: فردی که دچار این حالت می‌شود، می‌تواند استحمام کند چون عرق کردن برایش مفید است. رطوبت‌ها و بخارها که سبب زکام می‌شوند با عرق خارج می‌شوند به شرطی که در هنگام خروج، بدن و سر به‌خوبی پوشانده شوند. وی با توصیه به خوردن سوپ در زمان سرماخوردگی گفت: سوپ سرماخوردگی حاوی رشته‌فرنگی یک فنجان، آب شش لیوان، روغن کنجد دو قاشق، شوید نصف نعلبکی، بال مرغ باکمی پیاز و نمک و زردچوبه و یک لیموعمانی تهیه‌شده و در روز یک تا دو مرتبه مصرف شود.

زکام و روغن سرو کوهی

روغن سرو کوهی یا اُرس متابولیسم بدن را تحریک و سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند و همین امر باعث می‌شود که بتوانیم سریع‌تر با ویروس‌ها مقابله کنیم روغن‌های ضروری را می‌توانید از داروخانه‌ها یا عطاری‌ها خریداری کنید. می‌توانید از این روغن‌ها برای تهیه بخور استفاده کنید.

درمان زکام و سرماخوردگی

فردی که دچار سرماخوردگی شده باید از مصرف گوشت‌های غلیظ (مثل گوشت گاو و گوساله)، غذاهای تند، غلیظ، بسیار شور، بسیارترش، چرب و سرخ‌کرده، لبنیات، روغن زیاد، نوشیدنی‌ها و غذاهای مولد گاز مثل حبوبات، گردو، پنیر کهنه، سیر و پیاز خام، سبزیجات تند مثل شاهی، میوه‌های با طبیعت سرد و تر، پرتقال، نارنگی، سالاد و ماست و مخلفات به همراه غذا، آب یخ، قهوه و کاکائو، شیرینی که در قنادی تهیه می‌شود، غذاهای آماده یا مانده و کارخانه‌ای و … اجتناب کند. متخصص طب سنتی گفت: اگر تب همراه با بیماری است، بیمار به حمام نرود و در زمان ابتلا به زکام باید از ورزش شدید و از نشستن در کنار آب جاری و در برابر باد پرهیز کرد. وی ادامه داد: نوشیدن آب گرم درزمانی که حلق درگیر شده مفید است و آن را نرم می‌کند. در زمان ابتلا به بیماری، حرکت دادن اندام‌های تحتانی بدن (ورزش و نرمشی که باعث حرکت پایین‌تنه شود) بسیار مفید است و ماده را به‌سوی پایین می‌کشد. وی ادامه داد: بادام، مغز را تقویت می‌کند و گشنیز مانع صعود بخارها به‌سوی مغز می‌شود. مصرف چنین حریره‌ای از دیدگاه طب جدید نیز چون حاوی مواد غذایی امگا-۳ مثل بادام است در کاهش آبریزش بینی آلرژیک و آسم مفید است. این متخصص طب سنتی برخوردن غذاهای نرم تاکید کرد و گفت: آبگوشت، سوپ و شورباهایی که در آن شلغم و اسفناج باشد، توصیه می‌شود. این‌گونه غذاها بهتر هضم می‌شوند و مانع تجمع اخلاط غلیظ و مواد زائد در بدن می‌شوند.

تقسیم‌ بندی زکام

مادۀ نزله و زکام بر اساس چند ویژگی قابل تقسیم‌بندی و افتراق است: 1. قوام ترشحات (رقیق یا غلیظ بودن ترشحات) 2. رنگ ترشحات (بی‌رنگ، سفید، خاکستری، زرد، سبز، و طیف‌های بینابینی) 3. تأثیر حسی ترشحات بر مخاط حلق یا بینی (مانند سوزش و خارش و گزش در بینی و حلق) 4. همراهی با نشانه‌های گرمی یا سردی در سر و صورت و چشم 5. تغییرات صدا (خشونت صدا، گرفتگی صدا، تودماغی شدن صدا…) 6. علایم سیستمیک (مانند تب) 7. علایم ویژۀ دیگر در زبان، نبض، و ادرار.

زکام و سیاه‌ دانه

سیاه‌دانه، بازکننده گرفتگی‌های بینی و سینوس‌هاست و مخصوصا اگر با سرکه باشد برای زکام مفید است، این در حالی است که تأثیر درمانی سیاه‌دانه در سینوزیت در مقالات طب جدید برابر با آنتی‌بیوتیک بیان‌شده است. خوردن تخم کتان به همراه عسل باکمی فلفل سودمند است و مصرف تخم کتان از دیدگاه طب جدید برای آبریزش بینی آلرژیک مفید اعلام‌ شده است. وی به درمان سریع سرماخوردگی با روش‌های طب سنتی اشاره کرد و گفت: آویشن با خواص سرشاری که دارد برای عفونت‌های ریوی بسیار موثر است. در طول سرماخوردگی پودر آویشن را در غذا، شیر، آب و چای بریزید و میل کنید. بهادری اضافه کرد: یک قاشق چای‌خوری پودر زنجبیل یا دو قاشق چای‌خوری زنجبیل رنده شده تازه را درون آب جوش بریزید و به مدت پنج دقیقه آن را با حرارت ملایم دم‌کرده و سپس آن را با عسل شیرین کرده و میل کنید.

زکام و مصرف گیاهان دارویی

مصرف گیاهان دارویی با طبیعت گرم در درمان نزله و زکام گرم، زیان‌آور شمرده می‌شود؛ برخی از گیاهان و غذاهای نامناسب در درمان زکام و نزلۀ گرم عبارت‌اند از: ــ آویشن شیرازی ــ مرزنجوش ــ سیر و پیاز تند ــ زنجبیل و دارچین ــ غذاهای پرادویه و تند. برخی از خوراکهای مناسب برای کاهش علایم نزله و زکام گرم و پیشگیری از عوارض بعدی آن از این قرارند: ــ آش جو یا سوپ جو همراه با ماش و عدس و گشنیز و آلوبخارا (و البته بدون شیر و قارچ) ــ خوراک آب‌پزی شامل کدوی سبز، باقلا، لوبیاسبز، به، نخود سبز، گشنیز و آلوبخارا همراه با مقدار اندکی ادویه ــ عناب یا شربت آن آـ خیساینده ــ دمنوش سردشدۀ گل بنفشه، یا گل پنیرک، یا گل و ریشۀ خطمی ــ لعاب به‌دانه ــ ماءالشعیر طبی (با ماءالشعیرهای موجود موجود در بازار کاملاً متفاوت است) ــ عسل‌آب رقیق و گرم (یک لیوان) همراه با آبِ یک عدد لیموی تازه (به‌صورتی که نه بسیار ترش باشد و نه بسیار شیرین) ــ زرده تخم‌مرغ عسلی. در حالت تب بالا همراه با علایم عفونت میکروبی ممکن است مصرف آنتی‌بیوتیک ضروری باشد؛ این امر به‌ویژه درباره خردسالان و سالخوردگان و کسانی که نقص سیستم ایمنی دارند بسیار جدی‌تر است. تشخیص و درمان برونشیت، سینوزیت، پنومونی، فارنژیت… باید با ملاحظات خاص توسط طبیب حاذق با رویکرد تلفیقی انجام شود و آنچه گفته شد برای درمان جامع، به هیچ وجه کافی نیست. مجید انوشیروانی؛ متخصص طب سنتی ایران

التهاب بافت مخاطی بینی

زکام به معنی التهاب بافت مخاطی بینی است که آزاد شدن واسطه‌های التهابی مانند هیستامین موجب احتقان بینی، آبریزش بینی و کاهش حس بویایی می‌شود. زکام به آبریزش بینی به طرف خارج حلق و سینه گفته می‌شود و می‌تواند در نتیجه‌ی سرماخوردگی ساده ایجاد شود. گرفتن بینی احساس ناخوش آیندی ایجاد می‌کند. معمولاً برای رفع این بیماری از آنتی‌هیستامین و یا انواع قرص‌ها و شربت‌های دیگر استفاده می‌شود. اما در این مقاله اول از همه برای‌تان آرزوی سلامتی می‌کنیم و بعد چند روش طبیعی برای مقابله با زکام یا گریپ را پیشنهاد می‌دهیم.

درمان و جلوگیری از زکام

برای درمان و جلوگیری از بروز نزله و زکام باید از عوامل ایجادکننده آن پرهیز و مغز را تقویت کنید. گرچه در این زمینه می توان از داروهای ترکیبی سنتی بهره برد اما راهکارهای خانگی هم موثر است: فلفل تند در پیشگیری از دیابت موثر است۱- مصرف مواد غذایی تند و تیز را قطع کنید یا به حداقل برسانید. توصیه می شود موادی مانند پیاز را که در اغلب غذاها به کار می روند به صورت پخته مصرف کنید. هنگام سرخ کردن پیاز نیز بهتر است در معرض بوی آن قرار نگیرید و از تهویه هوای مناسب استفاده کنید. ۲- زمان بروز حوادث روانی از ترکیبات آرام بخش مثل شربت گلاب یا شربت بهارنارنج استفاده کنید. این نوشیدنی ها به جلوگیری از عصبانیت و حزن شدید و افراط در اعراض نفسانیه کمک می کنند. استحمام صبحگاهی۳- بعد از بیرون آمدن از حمام، چه در تابستان و چه زمستان حتما سر خود را بپوشانید. ۴- برای تقویت مغز از خوراکی هایی مثل سیب، گلابی، برخی از انواع آجیل (بدون نمک و بوداده نشده) مثل بادام شیرین درختی، پسته، فندق و بعضی ادویه ها و سبزی ها مثل تخم گشنیز، سبزی گشنیز و جعفری استفاده کنید. سوپ گشنیز ، داروی سرماخوردگی۵- تخم گشنیز را می توانید به صورت دم کرده و بخور استنشاق کنید یا اینکه پودر آن را به میزان برابر با تخم گشنیز و نبات سفید بکوبید و بعد از هر وعده غذایی نصف قاشق مرباخوری از آن میل کنید. ۶- از تخم خشخاش در سوپ جو استفاده کنید؛ به این ترتیب که ۱۰ دقیقه قبل از اتمام پخت، وقتی سوپ در حال جوشیدن است به ازای هر بشقاب سوپ خوری، یک قاشق غذاخوری تخم خشخاش به آن اضافه و روزانه میل کنید. تخم خشخاش قبلا مانند کنجد روی نان ریخته می شد و در حال حاضر می توان آن را از عطاری ها تهیه کرد. ناحیه سینوس ها و مخاط بینی را با روغن بنفشه چرب کنید. این کار به تقویت ناحیه سر کمک می کند. ۸- «عنبر نثارا» از دیگر موادی است که به رفع نزله و زکام کمک می کند. این ماده را باید روی آتش یا منقل یا وسایل اسپند دودکن بریزید و دود آن را ۲ تا ۳ بار در روز استنشاق کنید؛ به این صورت که یک سوراخ بینی را بگیرید و از سوراخ دیگر ۷ تا ۸ بار آن را بو کنید. سپس همین کار را با سوراخ دیگر بینی تکرار و در آخر با هر ۲ سوراخ ۷ تا ۸ بار دود را به طور عمیق استنشاق کنید.