همه آنچه باید در مورد “مشت و مال” بدانید

مشت و مال به عنوان يكي از روش‌هاي پرطرفدار براي رفع خستگي، لاغري، چاقي، رفع دردهاي عضلاني و شادابي پوست مورد توجه مردم قرار گرفته است.

كلمه مشت و مال از يك كلمه يوناني به نام massein كه به معني ماليدن است و مربوط به يك لغت لاتين Manus به معناي دست گرفته شده است

مشت و مال عبارت است از يك سري حركات منظم ‌‌‌‌‌‌‌‌‌و اصولي كه روي بافت‌هاي بدن به منظور اهداف خاص به كار مي‌رود.از طرفي براي ماساژ هم تعاريفي ذكر شده است كه به يك نمونه از آن اشاره مي‌كنيم.

مشت و مال هم در طب سنتي وجود دارد هم در طب نوين كه در طب سنتي با حركات دست، كشش‌ها و فشار‌هاي خاص روي نقاط مختلف بدن انجام مي‌شده و در طب نوين تحت عنوان يكي از شاخه‌هاي فيزيوتراپي انجام مي‌شود كه علاوه بر استفاده از حركات دست، از تجهيزات و دستگا‌ه‌هاي مختلفي نيز استفاده مي‌شود.

مشت و مال با بهبود گردش خون و جريان لنفاوي باعث مي‌شود مواد ‌غذايي و اكسيژن تازه به بافت‌هاي مزبور برسد و به خروج مواد سمي و بهبود آن عضو منجر شود

مشت و مال به 2700 سال قبل از ميلاد بر‌مي‌گردد. در متن امپراتور زرد(كتاب مرجع طب داخلي چين) براي درمان فلج و تب و لرز به روش ماساژ پوست و نيز تمرينات روي دست و پا توصيه شده است.

بقراط از حدود 400 سال قبل از ميلاد براي درمان آسيب‌هاي جنگي و ضرب‌ديدگي‌هاي ناشي از شكار و حوادث و… از مشت و مال استفاده مي‌كرد

ژاپني‌ها‌‌‌‌‌‌‌‌‌، مصري‌ها و رومي‌ها نيز از مشت و مال استفاده‌هاي زيادي مي‌كردند

مشت و مال در طول تاريخ هميشه همراه مردم بوده است و همه تمدن‌ها از اين روش درماني براي درمان و حتي تمديد قوا، كاهش اضطراب، رفع خستگي و… استفاده مي‌كردند

مشت و مال با پيشرفت علم پزشكي شكل و شمايل نويني به خود گرفت و علي‌رغم اين‌كه بسياري از روش‌هاي طب قديم در طب نوين به فراموشي سپرده شد‌‌‌‌، اما ماساژ‌درماني توانست با تغيير شكل دادن و به روز شدن‌‌‌‌‌، همراه بماند و تحت عنوان فيزيوتراپي هنوز هم منشأ بسياري از درمان‌هاي فيزيكي باقي بماند.

امروزه بالغ بر 83 نوع مختلف مشت و مال و كار روي بدن وجود دارد. اين تكنيك‌ها به 6 گروه تقسيم مي‌شوند:

مشت و مال اروپايي: شامل متدهايي براساس فيزيولوژي و آناتومي طب غربي. 5 تكنيك دست‌ورزي بافت‌هاي نرم بدن در آن مورد استفاده قرار مي‌گيرند.

مشت و مال غربي: اين روش نيز بر پايه روش‌هاي مدرن آناتوميك شامل تكنيك‌هاي دست‌ورزي فراتر از چارچوب ماساژ سوئدي بنا شده است وشامل ماساژ عصبي، ماساژ ورزشي و ميوتراپي مي‌باشد.

مشت و مال در روش‌هاي اصلاح حركت و ساختار: اين تكنيك‌ها بر ساختار و حركت بدن تأكيد دارند. اين روش‌ها بدن را با كمك وزن و با دست‌ورزي بر روي بافت‌هاي نرم و يا اصلاح الگوهاي غلط حركتي، سازماندهي و كامل مي‌كنند. نمونه‌هاي آن عبارتند از: هلر ورك، رولفينگ، فلدن كرايس و تكنيك الكساندر.

مشت و مال شرقي: بعضي معتقدند تكنيك‌هاي ماساژ شرقي براساس اصول طب سنتي چين بنا شده و انرژي حياتي را كه معتقدند در كانال‌هاي غير قابل رؤيت در بدن جريان دارد تجديد مي‌كنند. اين متد‌ها شامل طب فشاري و شياتسو مي‌باشند. بعضي تكنيك‌هاي ماساژ در طب سنتي ايران را در اين رده قرار مي‌دهند اما به نظر بنده ماساژ در طب سنتي ايران ويژگي‌ها و تكنيك‌هاي خاص خودش را دارد و به‌عنوان يك متد مستقل قابل بررسي و تقسيم بندي است كه بعداً بحث خواهيم كرد.

متدهاي انرژي ـ پايه برای مشت و مال : اين متدها كه در طب سنتي چين يافت نمي‌شوند، منجر به اثر بر روي حوزه انرژي كه درون و اطراف بدن را احاطه كرده، مي‌شوند. اين كار هم با فشار و دست‌ورزي بر روي جسم و هم از طريق عبور دست از ميان يا درون حوزه انرژي بدن صورت مي‌گيرد. نمونه‌هاي روش‌هاي انرژي عبارتند از: درمان قطبي، لمس شفابخش و ريكي.

بسياري از مشت و مال درمانگر‌ها تركيبي از روش‌هاي فو ق را براساس وضعيت بيمار اعمال مي‌كنند.

ماساژ سنتي ايراني (مشت و مال يا دلك)‌: اين نوع درمان كه با قدمت طولاني، در طب سنتي ايراني كاربرد دارد با روش‌ها و نام‌هاي مختلفي به كار مي‌رفته است. كاهش رطوبت‌ بدن، تسكين درد كمر و مفاصل، تحريك پوستي سيستم عصبي و… از جمله موارد تجويز دلك به مقدار و روش‌هاي مختلف بوده است. دلك يا ماساژ از انواع ورزش محسوب شده و داراي فوائد زيادي مي‌باشد كه از جمله آنها مي‌توان به تحليل ماده غليظي كه به عضو چسبيده است، تحليل باد يا نفخ كه در عضو باشد، ذوب كردن ماده از بالا به سمت پايين، رساندن اثر روغن‌ها به اعضاء و بزرگ كردن عضو اشاره كرد.

مشت و مال با بهبود گردش خون و جريان لنفاوي باعث مي‌شود مواد ‌غذايي و اكسيژن تازه به بافت‌هاي مزبور برسد و به خروج مواد سمي و بهبود آن عضو منجر شود

همچنين باعث اندرونين‌ها (يا نابودكنندهاي درد) و افزايش ترشح هورمون سروتين (تعديل‌كننده خلق و خو) مي‌شود و ثابت شده است كه مشت و مال ، هورمون استرس (كورتيزول) را آزاد مي‌نمايد و در نتيجه باعث كاهش استرس مي‌گردد.

مشت و مال هنگام گرفتگي عضلاني يعني وقتي ماهيچه بيش از حد فعاليت مي‌كند و باعث درد و اصطلاحا گرفتگي عضلاني مي‌گردد.

مشت و مال با افزايش خون اين مواد زائد از بدن دفع مي‌شود و باعث كاهش درد مي‌گردد.

بسته به نوع مشت و مال و محل آن دستورات متفاوت است، به عنوان مثال در طب سنتي مي‌گويند بهتر است معده پر نباشد و از طرفي بايد قبل از ماساژ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، پاكسازي انجام شده باشد در غير اين صورت نتيجه خوبي حاصل نخواهد شد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، چراكه در طب سنتي ماساژ باعث دفع مواد زائد مي‌شود و با خارج شدن مواد زائد‌‌‌‌ در عضو خلأ ايجاد مي‌شود كه اگر پاكسازي صورت نگرفته باشد مواد زائد ديگري جايگزين مي‌شود و حتي ممكن است عضو مورد نظر به درد شديد‌تري دچار شود.

اولین بار که متخصص مشت و مال کار خود را شروع می‌کند، شما ـ که هیچ اطلاعی دربارة شیوه او ندارید ـ ناراحت می‌شوید و عضلات شما در برابر مشت‌و‌مال او مقاومت نشان می‌دهد.

مشت و مال ولی همین ‌که با روش خود اطمینان شما را جلب کرد، عضلات را شل کرده و بدن را در اختیار او می‌گذارید.

فشار متخصص مشت و مال بر شانه‌ و پهلوی شما، در مرحلة اول، دشوار است ولی نشاط تازه‌ای به ریه شما می‌دهد.

مشت و مال او…و…ه، این مرحله از همه دشوارتر است و اشک را در چشم شما جمع می‌کند ولی علاج بسیاری از دردهای شانه و پشت همین است.

متخصص مشت و مال خوب می‌داند که اساس شل شدن عضلات از کف پا شروع می‌شود، در اصطلاح پزشکی امروز، شل شدن کف پا را «ترس چاق» می‌نامند، بنابراین، متخصص مشت‌و‌مال کار مبارزه با عضلات شل را ابتدا از کف پا شروع می‌کند.

بالای زانو از جمله نقاطی است که چربی زیادی جمع می‌شود و همین تراکم چربی است که به اصطلاح قوه زانوی شما را می‌گیرد و در تمام قسمت‌های پای خود از ران تا کف پا احساس سستی و سنگینی می‌کنید. متخصص مشت و مال مخصوصاً به این قسمت توجه دارد.

شانه‌های شل و آویخته از قرن‌ها پیش مورد توجه متخصصان مشت و مال بوده است.

بسیاری اوقات برای شما اتفاق افتاده که پس از مدتی که کتاب سبکی را در دست راست یا چپ گرفته‌اید دستتان خسته شده و یا از گرفتن گوشی تلفن برای مدت کوتاهی عاجز مانده‌اید، علت را باید در چربی‌هایی دانست که در سرشانه و بازوها رسوب کرده و مانع کار عضلات به راحتی و آسانی می‌شود. تجربه نشان داده که تنها راه مبارزه با این دردمندی حرکت همه‌جانبه بازو و مشت و مال مرتب آن است.‌

و بالأخره مرحله آخر مشت و مال باز هم به اصطلاح عامیانه، به چهار ستون بدن، دست‌ها و پاها تمام می‌شود. متخصص مشت‌و‌مال که با انجام هفت مرحله مختلف عضلات خستة شما را نرم کرده است به‌آسانی می‌تواند این مرحله دشوار را هم تمام کند.

در این مرحله مشت و مال ، خستگی و خشکی عضلات گردن، مچ دست و ران‌ها از میان می‌رود و شما در حالی‌که احساس راحتی بی‌سابقه‌ای می‌کنید از زیر دست او بیرون می‌آیید.

در ایران باستان حجامت و مشت و مال به جای طب سوزنی به کار میرفته است و اطبا از فرو بردن سوزنهای آلوده در بدن خودداری میکردند.

مشت و مال گردن و ماساژ اطراف این حفره (نقره) جهت درمان سردرد هم مفید بوده

خیلی چیزها داریم که بتونیم ازشون استفاده کنیم. شاید یکی از این داشته هامون یه چیز تقریبا فراموش شده است … یعنی مشت و مال. آره مشت و مال.

در حمام های عمومی قدیم رسم بود که افراد را مشت و مال میدادند.

فواید مشت و مال در فیزیوتراپی هم خودش یه داستان داره اما الان بیشتر میخوام به یک سنت جالب و قابل استفاده اشاره کنم که تقریبا به فراموشی سپرده شده است

حمام های عمومی در ژاپن و کره و تایلند و جاهای دیگه تغییر شکل پیدا کرده اند و بصورت حمام های اختصاصی با همان سرویس ها مثل سرویس مشت و مال در آمده اند

برای حفظ بهداشت دیگه جایی برای خزینه و حمام عمومی نبود ولی حمام های نمره که تا ۳۰ سال پیش خیلی زیاد بود دقیقا همان الگویی است که در جاهای دیگه موجب حفظ سنت مشت و مال شده است

حالا اگر به جهانگردان مشت و مال ایرانی با سابقه تاریخی کهن را یشنهاد شود مطمئن باشید با کله قبول میکنند. وقتی یه سر به نقش جهان و تخت جمشید و آرامگاه کوروش(اگه نم نکشیده باشه و خرابش نکرده باشند) و حرم امام رضا (ع) و چغازنبیل و آبهای گرم اردبیل و لاریجان و رامسر که بزنند هوس میکنند خستگی از تنشون بره بیرون و اینجاست که مشت و مال پهلوانی ایران با یه کم داستان حماسی از شاهنامه فردوسی(نقالی) به صحنه میاد ….

مشت و مال